De laatste tijd krijgt hoogsensitiviteit steeds meer aandacht in de media. Niet zo gek, aangezien 20 jaar geleden pas het eerste artikel is gepubliceerd over dit onderwerp. Toch blijkt ongeveer 1 op de 5 mensen hoogsensitief te zijn. Mensen met hoogsensitiviteit zijn gevoeliger voor prikkels. Deze ervaren ze meer en erger dan anderen. Ze hebben dan ook meer tijd nodig om deze prikkels te verwerken en hiervan te herstellen. Maar hoe is het precies om zelf hoogsensitief te zijn? Laura (20) vertelt.

Kun je wat over jezelf vertellen?

Ik ben Laura, 20 jaar oud. Ik studeer Engels met als specialisatie docent, dit wil ik ook later worden. Verder geef ik zwemles en hou ik ook van dansen, lezen en muziek luisteren.

Wat betekent hoogsensitiviteit voor jou?

Hoogsensitief is voor mij dat ik emoties over het algemeen heftiger voel. Voor mij betekent dit dat gebeurtenissen mij harder kunnen raken dan anderen. Als je bijvoorbeeld een zielige film kijkt, kun je een traantje wegpinken, maar ik ben dan in een volledige mental breakdown. Dit is met verdriet, maar ook met geluk. Een klein ding kan me al heel erg blij maken. Ik word ook heel snel boos, en heel chagrijnig vooral. Dat gebeurt heel veel, heel chagrijnig worden over de kleinste dingetjes. In het algemeen is het zo dat alles wat je voelt, dat voel ik 10 keer erger. Het werkt beide kanten op, zowel positief als negatief. Het kan dus heel leuk zijn, maar ook heel naar zijn. Als er iemand overlijdt die ik niet ken, dan voel ik dat alsof mijn neef is overleden. Als ik in de stress zit, kan ik in mijn hoofd beredeneren: het is maar 1 opdracht, dat heb je zo af… maar toch voel ik die stress keihard.

Hoe ga je daarmee om?

Ik ben ongeveer 5 jaar geleden naar een therapeut geweest. Die heeft vastgesteld dat ik hoogsensitief ben. Ik heb een paar technieken meegekregen. Zo heb ik problemen met volle ruimtes, veel mensen, veel menselijke interacties. Ik heb geleerd hoe ik me kan afsluiten in een ruimte en dat helpt eigenlijk altijd wel. Ik weet dat als ik me verdrietig of vervelend voel, dat ik gewoon een comedy moet gaan kijken, of wat leuks moet gaan doen, gaan dansen of naar buiten gaan. Dan leer je van die technieken, om je in ieder geval wat beter te voelen. Dat is dan ook weer het positieve van het hoogsensitieve, het kost me niet veel moeite om me in ieder geval oppervlakkig weer wat blijer te voelen. In je achterhoofd zit je nog met het vervelende wat is gebeurd, maar je kunt in ieder geval weer lachen. Dat helpt.

Hoe oud was je toen je erachter kwam?

Ik was 15 toen de therapeut de diagnose stelde. Maar eigenlijk heb ik het altijd al gehad. Als kind ging ik heel moeilijk slapen, ik was erg opstandig, van de kleinste dingetjes ging ik al gillen… Toen mijn moeder het hoorde, dacht ze meteen: dit klinkt logisch, ik denk wel dat dit het is. Sommige dingen vielen ineens op hun plek. Ik denk dat ik mijn hele leven al hoogsensitief was, maar dat het in mijn tienerjaren erger is geworden. Zoals iedere tiener emotioneel wordt, werd ik dat gewoon extra.

Was het ook fijn om te horen: dit is het?

Ja het was wel fijn. Soms vroeg ik mij wel eens af, waarom reageer ik hier zo heftig op? Zo erg is het allemaal niet. Als mijn moeder bijvoorbeeld boos werd om een heel klein dingetje, dan reageerde ik daar super heftig op. Dan zat ik elke keer boven op mijn kamer en dacht ik, wat stel ik me eigenlijk aan? Waarom denk ik dat dit een logische reactie is? En toen ik hoorde dat ik hoogsensitief was, snapte ik het opeens. Ook voor mijn ouders was het fijn, ze konden nu erkennen dat er een reden achter zat en dat het niet aan hun lag.

Ken je verder nog andere mensen die hoogsensitief zijn?

Nee. Het kan natuurlijk zo zijn dan iemand het niet vertelt, maar voor zover ik weet niet.

Heb je nog tips voor mensen die hoogsensitief zijn?

Probeer ervoor te zorgen alles wat in je hoofd omgaat te minimaliseren, bijvoorbeeld door dingen op te schrijven of alarmen te zetten. Hoe minder je hebt om over na te denken, en dat is heel veel, hoe meer je je kunt focussen op kleine taakjes en gewoon met je eigen leven door kunt gaan. En welke emotie je ook voelt, laat het gewoon gaan. Ik heb heel vaak gehad dat ik mijn emoties wilde inhouden, maar als je je emoties inhoudt, krijg je later een nog veel grotere uitbarsting. Als je keihard moet janken, of gillen, doe dat gewoon. Dan is die stress eruit en kun je weer normaal doen, wat normaal dan ook voor jou is. Een uitlaatklep zoeken kan hier ook bij helpen, even iets doen, een wandeling maken, dansen, het opschrijven… Vind wat jij leuk vindt, wat jou rustig en weer gefocust krijgt. Dan heb je iets waar je altijd op kunt terugvallen.

Later vertelt Laura meer over hoogsensitiviteit. Keep on posted!

Naam is gefingeerd, de echte naam is bekend bij de redactie.

Dit is Tessa! Tessa wil, net als NiceDay, het taboe rondom mentale problematiek doorbreken. Daarom heeft ze in samenwerking met NiceDay een aantal vlogs gemaakt waarin ze open vertelt over haar ervaringen met depressie, angst en burn-out. Voor deze problemen is zij in behandeling geweest, onder andere via NiceDay. In haar vlogs zie je hoe dat is gegaan en hoe ze het heeft ervaren. Vandaag delen we vlog 1 met je! Wil je meer van Tessa weten? Bezoek dan haar Youtube-channel en Instagram.

https://youtu.be/ytEKjN_a1V0

Op 11 oktober is het wereldwijd Coming-Outdag en wordt er stilgestaan bij het uit de kast komen als niet-heteroseksueel. Op deze dag wordt het aangemoedigd dat zowel bekende als niet-bekende mensen uit de kast komen, om de aanwezigheid van LHBT’ers op verschillende plekken in de maatschappij meer onder de aandacht te brengen. Oorspronkelijk stond deze dag vooral in het teken van homo’s en lesbiennes, maar inmiddels staat de dag voor verschillende soorten van coming out.

Anders

Een coming out doe je eigenlijk omdat je je anders voelt en omdat je hier open over wil zijn naar je omgeving. Iedereen maakt tijdens zijn leven wel een paar grote of kleine ‘coming-out’s mee. Als kind bijvoorbeeld, de coming out dat je de witlofschotel van je moeder eigenlijk niet te eten vindt. Of op de middelbare school de coming out dat je eigenlijk liever muziek maakt dan voetbalt. Sommigen zijn op het oog wat triviaal, anderen zijn belangrijker. Zoals het uitkomen voor je geaardheid, geloofsovertuiging, of over het hebben van bijvoorbeeld een depressie of persoonlijkheidsproblemen.

Misschien lijkt het raar om al deze zaken op een hoop te gooien, maar het proces wat je doormaakt is meestal hetzelfde; je loopt rond met een bepaald gevoel of probleem en bent bang dat je omgeving je veroordeelt als je er open voor uit komt, bijvoorbeeld omdat er een bepaald stigma op rust. Natuurlijk zijn de mogelijke gevolgen wel anders; je zal weinig mensen verliezen als je ervoor uitkomt dat je fan bent van een bepaalde voetbalclub of band, maar dit ligt anders bij zaken die gevoeliger liggen. Om deze reden kiezen sommige mensen ervoor om een lange tijd in de kast te blijven zitten met hun gevoelens.

Effecten

Er is onderzoek gedaan naar de verschillende effecten van in de kast zitten, hierbij gaat het dan vaak wel om het in de kast zitten als homo of lesbienne. Onderzoeken tonen aan dat mensen die in de kast blijven gemiddeld een lager zelfbeeld hebben[1] en een hoger risico op zelfmoordgedachten en depressie. Uit de kast komen verlaagt deze risico’s doorgaans, al vergroot het bij scholieren wel de kans op pesten[2]. Voor psychische problemen hebben er ook studies plaatsgevonden, die concludeerden dat het uitkomen voor een psychisch probleem de gevoelens van stigma en de stress van het verborgen houden verminderden[3].

Zelf ben ik op mijn 17e uit de kast gekomen als homo en mij ging dit – gelukkig – redelijk makkelijk af. Ik was niet de eerste homo in mijn familie, en ook in mijn vriendengroep en op het werk keken ze er niet raar van op. Echt problemen met uit de kast komen heb ik zelf dus niet ervaren en ik merk dat ik het zelf ook prettig vind om er open over te zijn naar anderen. In mijn vriendenkring ken ik echter ook mensen die wel problemen hadden met uit de kast komen, vanuit godsdienst of vanuit onbegrip. Sommigen zijn hierdoor vrienden verloren of hebben een minder hechte band met familie. Uiteindelijk hebben ook zij gelukkig een groep mensen gevonden die ze accepteerde voor wie ze zijn, bijvoorbeeld via het COC of andere ontmoetingsplekken.

Uit de kast komen kan soms best spannend zijn, maar in mijn ervaring zullen mensen die je kent en vertrouwt eerder positief reageren dan negatief. Daarnaast helpt praten over je gevoelens ook om ze beter te begrijpen en een plek te geven. Waar denk jij aan deze Coming-Outdag?

Op woensdag 10 oktober staat niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van de wereld in het teken van de psychische gezondheid. De World Health Organization heeft deze dag namelijk uitgeroepen tot World Mental Health Day: de dag van de mentale gezondheid. Dit jaar staat het thema “jonge mensen en psychische gezondheid in een veranderende wereld” centraal.

Nu is het in Nederland best goed gesteld met de psychische gezondheid. Vanaf 12 jaar en ouder zegt bijna 89% zich psychisch gezond te voelen. Bij jongeren gaat het zelfs nog beter: van de jongeren tussen de 12 en 16 jaar zegt 95% zich psychisch gezond te voelen. Dit zijn mooie percentages, dus waarom is zo’n speciale dag dan nog steeds nodig?

Wat betekent ‘psychisch gezond’?

De bovenstaande getallen zeggen wel iets, maar het zegt niet alles. Het begrip ‘psychische gezondheid’ is namelijk lastig te omschrijven. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je niet zo lekker in je vel zit, maar toch zegt je in het algemeen psychisch gezond te voelen. Zo toont onderzoek onder onze lezers aan dat 82,5% last heeft van mentale klachten, terwijl slechts 49% daarvan aangeeft mentale problemen te ervaren.

Verder hoef je psychische problemen niet noodzakelijk je hele leven te hebben. In Nederland heeft 43,5% wel eens last gehad van psychische klachten. Ook heeft maar liefst 34% tot 50% van de Nederlandse bevolking een verhoogd risico op het ontwikkelen van een angststoornis of depressie. Het is goed om je daar bewust van te zijn, zodat hier iets aan gedaan kan worden!

Jongeren en psychische gezondheid

Veel jongeren hebben last van psychische klachten zoals stress, piekeren en slapeloosheid. Een oorzaak hiervan is bijvoorbeeld het altijd online staan via social media als Whatsapp en Instagram. Steeds meer Nederlandse jongeren hebben een gameverslaving of hebben last van problematisch social media gebruik. Daarnaast komt dat maar liefst de helft van alle mentale stoornissen starten rond je veertiende. Preventie op jonge leeftijd is daarom heel belangrijk. Het probleem herkennen en bespreekbaar maken is de eerste stap.

Een speciale dag

Niet gek dus dat er een dag in het jaar is uitgeroepen om na te denken over je psychische gezondheid. Een landelijke dag kan helpen om psychische problematiek bespreekbaar te maken en het taboe te doorbreken. Ook zorgt het voor meer bewustzijn. Het is natuurlijk een mooi moment om eens stil te staan bij jouw eigen mentale gezondheid, ook op de momenten dat je je wel goed voelt. Daar mogen we best wel dankbaar voor zijn!

NiceDay: Sta stil bij jouw mentale gezondheid, door bijvoorbeeld in het NiceDay dagboek op te schrijven hoe het met je gaat. Schrijf ook de positieve dingen op!

Uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt  dat vrouwen vaker kampen met psychische problemen dan mannen. In 2014 gaf 14% van de vrouwen aan dat zij kampen met psychische klachten. Bij mannen lag dit percentage op 9%. Om deze reden wordt bijvoorbeeld een depressie vaak bestempeld als een vrouwenziekte. Maar is dit terecht?

‘Niet zo zeuren’

Hoe zou het kunnen komen dat er minder mannen gerapporteerd worden met bijvoorbeeld een depressie? Een verklaring zou kunnen zijn dat mannen zichzelf bepaalde regels hebben opgelegd. Bij veel mannen heersen de gedachten dat ze geen zwakte mogen tonen en dat ze zich niet kwetsbaar op mogen stellen. Veel mannen zijn bovendien bang om hun emoties te uiten en daarom is hulp vragen van buitenaf iets wat zelden gedaan wordt. ‘Niet zeuren, je bent toch geen mietje’ en ‘Gewoon doorgaan, ik zal mij later beter voelen’ zijn gedachten die vaak door het hoofd spoken.

Depressie of hartproblemen?

Vrouwen bezoeken vaker de psycholoog of een maatschappelijk werker dan mannen en daarom is het niet verrassend dat uit de cijfers blijkt dat vrouwen vaker last hebben van psychische klachten. Daarbij is het zo dat vrouwen eerder gediagnosticeerd worden als depressief, terwijl mannen voor dezelfde klachten (bijvoorbeeld hartkloppingen en rusteloosheid) eerder worden doorverwezen naar een hartspecialist. Tot slot gaan mannen en vrouwen anders om met hun klachten. Zo merken vrouwen bepaalde lichamelijke veranderingen sneller op en zoeken ze eerder hulp dan mannen.

Weg met het taboe

Als het gaat over onze mentale gezondheid vinden veel mensen, en vooral mannen, het lastig om professionele hulp in te schakelen. De angst om bestempeld te worden als incompetent en zwak is sterk aanwezig. Hoe doorbreken we dit taboe rondom het hebben van psychische klachten? Maak psychische problematiek bespreekbaar. Ook al is het een grote stap om te maken, probeer er met je omgeving over te praten. Kies een vertrouwenspersoon uit op je werk of uit je vriendenkring. Je zal merken dat er meer begrip voor je zal zijn dan dat je misschien had verwacht. Ook kan je naar de huisarts, hij of zij kan je doorverwijzen naar een GGZ instelling of een psycholoog bij jou in de buurt. Klik hier voor meer informatie.

‘No health without mental health’

NiceDay

heb jij moeite met het bespreken van jouw (sombere) gevoelens met anderen? Plan een NiceDay event in om een gesprek aan te gaan met een vertrouwenspersoon (een vriend of familielid) en probeer jouw situatie bespreekbaar te maken. Schrijf in je NiceDay dagboek hoe dit voor jou was, hoe het is verlopen en wat er beter had kunnen gaan.

Misschien herken je het wel, je praat makkelijker over je hoofdpijn of astmatische klachten dan over je paniekaanvallen of somberheid. Ook al leven we in 21e eeuw, er heerst nog stééds een taboe op mentale klachten. Terwijl in Nederland 43,5% van de mensen in zijn of haar leven wel eens te kampen heeft gehad met psychische klachten. Dit tegenover bijvoorbeeld maar 9% van de volwassenen die ooit in zijn leven astma heeft gehad.

Waarom is het dan toch gemakkelijker om te praten over astma, dan om psychische klachten bespreekbaar te maken? Iedereen heeft wel eens grapjes gehoord over mensen waar een steekje aan los zit, mensen die zich gek gedragen of mensen die een gesticht in worden gewenst. Durf jij dan nog te zeggen dat jij last hebt gehad van paniekaanvallen en je lange tijd niet naar de supermarkt durfde uit angst om flauw te vallen?

Misschien schaam je je, ben je bang voor onbegrip, stigmatisering of om buitengesloten te worden. Want dat kunnen mensen immers doen. We zouden met zijn allen anders moeten gaan denken over psychische klachten. We zouden onze angsten en vooroordelen opzij moeten zetten en er samen over praten!

Belang van doorbreken van taboe op mentale klachten

Doordat psychische klachten nog steeds niet volledig geaccepteerd of begrepen worden, zijn mensen niet zo gauw geneigd om aan te geven dat  zij zich niet zo goed voelen. Zeker in bepaalde culturen of beroepsgroepen. Laten we als voorbeeld eens artsen nemen. Onderzoek wijst uit dat niet-vitale dokters meer fouten maken en minder empathisch zijn in contact met hun patiënten. Zij zijn ook vaker ziek en vatbaarder voor een burn-out, depressie en fysieke klachten. Ze houden zich sterk uit angst voor het oordeel van collega’s of voor het verlies van status of positie in een vakgroep. Daarom werken ze vaak net zo lang door totdat ze emotioneel en/of fysiek uitgeput zijn.

Hoe zou dit scenario er uit zien als het geaccepteerd is om over psychische klachten te praten? Dat je wanneer je tegen je leidinggevende vertelt dat je depressieve gevoelens ervaart, hij luistert, begripvol reageert en vertelt over zijn eigen burn-out en over de paniekklachten van zijn vrouw? Hoe eerder er aan de bel getrokken wordt bij een verminderde mentale gezondheid, hoe minder langdurige stressgerelateerde klachten er ontstaan. Wat is hiervoor nodig? Moed!

De moed hebben om voor je mentale klachten uit te komen

Gelukkig zit er al een tijdje beweging in het taboe! In 2013 vertelden een aantal Britse parlementsleden over hun psychische aandoeningen. De slogan ‘No Health Without Mental Health’ heeft in Engeland een enorme impact. Ook deelden Lady Gaga, Elen Degeneres, J.K. Rowling, Bruce Springsteen en voetballer Andès Iniesta openlijk hun doorgemaakte depressie. Nederlanders tonen ook steeds meer openheid. Zo vertelde de GTST-actrice Marly van der Velden over haar overwonnen eetstoornis, spraken onder andere Sophie Hilbrand en Hugo Borst over hun burn-out en radio dj Stephan Bouwman over zijn depressie. De Amerikaanse topzwemmer Michael Phelps maakte herhaaldelijk depressieve perioden door en de Nederlandse Olympisch goud winnende schaatser Stefan Groothuis was ook depressief. Je kunt je dan afvragen af of zulke succesvolle en sterke personen een depressie kunnen krijgen? Zeker weten! Voel je gesterkt door hun voorbeeld. Sta op, vind de moed en praat. Samen staan we sterker en kunnen we de taboe doorbreken!

No health without mental health

NiceDay acties
Probeer je gedachten en gevoelens in je ‘Gevoel Registratie’ in NiceDay te noteren zodat je inzicht krijgt in wat er in je om gaat. Ben je toe aan een extra uitdaging? Probeer dan eens om over je gedachten en gevoelens te praten met iemand die je vertrouwd en dichtbij je staat door ‘iets buiten je comfortzone’ in te plannen in NiceDay.