Moed is de reddende engel die uit de hemel afdaalt als angst te voorschijn komt. Moed kan uitbarstingen van vrijmoedigheid inspireren die ons helpen onze gedachten uit te spreken, onze harten te volgen en onze zielen aan anderen te geven. Zonder dat kunnen we niet groeien. Soms raken we verstrikt in het verkeerde idee dat moedig zijn gelijk staat aan het overwinnen van angst. Maar moed is meer dan het overwinnen van angst: moed omhelst het zelfs. Moed is niet enkel de afwezigheid van angst. Het is bang zijn, bezorgd zijn, onzeker zijn en klaar zijn om te vluchten terwijl je tegelijkertijd een manier vindt om te doen wat je echt wilt doen, of wat je gelooft dat goed is om te doen, ondanks al die angst die door je lichaam stroomt. Maar moed ontwikkelen, hoe doe je dat eigenlijk?

De oproep tot moed

Professor Brené Brown is van mening dat je bereid moet zijn om uit je comfort zone te komen als je écht van het leven wilt genieten. Dat is het onderwerp waar ze over praat in haar nieuwe Netflix-special, “Brené Brown: The Call to Courage”, waarin ze laat zien hoe ook zij worstelt om moedig te zijn in bepaalde situaties. De special van Brown benadrukt het verband tussen moed en kwetsbaarheid, die zij beschrijft als “having the courage to show up when you can’t control the outcome”. De special is nu te zien op Netflix.

Moed is een beslissing. Benieuwd hoe je moed kan ontwikkelen? Hier zijn een paar lessen die we hebben geleerd over moed en kwetsbaarheid van Brown.

1. Kwetsbaarheid is geen teken van zwakte

Kwetsbaarheid stelt mensen in staat onverschrokkenheid te beoordelen. “Kwetsbaarheid is onze meest accurate manier om moed te meten, en dat doen we letterlijk als onderzoekers. We kunnen meten hoe moedig je bent door te meten hoe kwetsbaar jij je kan opstellen “, aldus Brown.

2. Er zijn veel voordelen aan jezelf open stellen

Brown ziet kwetsbaarheid als de ‘geboorteplaats’ van zaken als liefde en vreugde. Nadat Brown de risico’s van liefde benadrukte, vroeg Brown aan het publiek: “ben je 100% zeker van het feit dat die persoon altijd van je zal houden, nooit zal weggaan, nooit ziek zal worden? Hoeveel van jullie hebben iemand begraven van wie je houdt? Hoeveel van jullie hebben iemand verloren van wie je houdt? “Daarnaast staat liefde aan je kwetsbaar opstellen: iemand je hart geven en zeggen: ‘Ik weet dat dit slecht kan aflopen, maar ik ben bereid om het te doen; ik ben bereid om te zijn kwetsbaar en ik hou van je, dat is kwetsbaarheid”, volgens Brown.

3. Kwetsbaarheid is onontkoombaar

“Je doet bewust aan kwetsbaarheid of kwetsbaarheid doet jou“, zei Brown. Je kunt niet voorkomen dat je kwetsbaar bent volgens Brown. Je kunt het proberen te vermijden, maar * spoiler alert * het zal je achtervolgen.

4. Wees niet bang om gelukkig te zijn

“Ik ben hier om je te vertellen dat vreugde de meest kwetsbare emotie is van alle emoties. We zijn doodsbang om vreugde te voelen. We zijn zo bang dat als we vreugde voelen, er iets zal komen dat die vreugde van ons zal afpakken waardoor we trauma en verlies ervaren“, vertelt Brown. Hierdoor wordt het vreugde moment verpest omdat we eigenlijk alleen bezig zijn met de vraag “wat voor slechts komt er hierna?”.

Wees kwetsbaar

Laat angst je niet stoppen. Je angsten zullen nooit helemaal verdwijnen en je zult nooit de strijd tegen hen winnen. Wanneer je eindelijk je angsten kunt accepteren wordt moed toegankelijker. Om meer moed te ontwikkelen moet je ook durven kwetsbaar te zijn. Door je angsten met anderen te delen, worden ze minder eng. Je zult snel merken dat je niet alleen bent en als je eenmaal de kracht voelt van dierbaren om je heen, zal het gemakkelijker zijn om de moedige sprong te maken.

Erbij horen in een tijd van toenemende tegenstellingen? Brené Brown duikt in haar boek ‘Verlangen naar verbinding: Er echt bij horen en de moed om alleen te staan’ (2018), uitgegeven door A.W. Bruna Uitgevers B.V. in thema’s als verbinding en ‘erbij horen’. Wat betekent dat? En wat vraagt dat van ons? Moeten we veranderen wie we zijn om erbij te horen?

Erbij horen

Brené Brown leert ons dat er echt bij horen niet iets is waarover we onderhandelen of wat we samen met anderen bereiken. Erbij horen vraagt niet van ons dat we veranderen wie we zijn. Het vraagt juist van ons dat we zijn wie we zijn.

Je hoort erbij als jij ergens graag wilt zijn en de anderen je er ook graag bij willen hebben, precies zoals je bent. Je hoort er pas echt bij als je geaccepteerd wordt om wie je bent. Pas je je aan, dan word je geaccepteerd omdat je hetzelfde bent als de rest en zal er geen oprechte verbinding ontstaan.

Erbij horen is niet passief. Als je lid bent van een groep, betekent het nog niet direct dat je erbij hoort. Brené stelt dat je er pas echt bijhoort als je je kwetsbaar durft op te stellen. Ja, dat wordt soms ongemakkelijk. Je gaat door een leerproces. Je hoort er niet vanaf het eerste moment bij. Om er echt bij te horen moet je niet opofferen wie je bent. En dat vraagt vertrouwen en moed!

Vertrouwen in anderen

Allereerst vraagt het vertrouwen in anderen. Brené Brown legt uit dat je het volgende van elkaar mag vragen:

1. Grenzen: Respecteer mijn grenzen, als je niet zeker bent over waar mijn grens ligt, vraag het me!.
2. Betrouwbaarheid: Je doet wat je zegt, je bent eerlijk en weet waar prioriteiten liggen.
3. Verantwoordelijkheid: Indien je fouten maakt, zie je deze onder ogen en probeer je het weer goed te maken.
4. Vertrouwelijkheid: Je houdt zaken die je niet hoort te delen voor jezelf. Het is van belang dat ik weet dat je dingen niet doorverteld.
5. Integriteit: Je kiest voor moed boven gemak, je kiest voor waarden en normen niet voor zaken die snel of makkelijk zijn
6. Niet oordelen: Ik kan vragen om wat ik nodig heb en jij kunt vragen om wat jij nodig hebt. We kunnen zonder oordeel praten over wat we voelen.
7. Ruimhartigheid: Je stelt je open voor de bedoelingen, woorden en daden van anderen en gaat uit van het beste.

Vertrouwen in jezelf

Maar met alleen vertrouwen in de ander, ben je er nog niet. Het is ook belangrijk om vertrouwen te hebben in jezelf en af en toe stil te staan bij:

1. Grenzen: Heb ik mijn grenzen gerespecteerd? Ben ik duidelijk geweest over wat voor mij oké is en wat niet?
2. Betrouwbaarheid: Ben ik betrouwbaar geweest? Heb ik gedaan wat ik zei?
3. Verantwoordelijkheid: Heb ik mijn verantwoordelijkheid genomen?
4. Vertrouwelijkheid: Heb ik de vertrouwelijkheid gerespecteerd en dingen gepast gedeeld?
5. Integriteit: Heb ik eerlijk gehandeld?
6. Niet oordelen: Heb ik gevraagd om wat ik nodig had? Ben ik niet-oordelend geweest over het feit dat ik hulp nodig had?
7. Ruimhartigheid: Ben ik open en liefdevol geweest tegenover mezelf?

Moed

Om ergens bij te horen moeten we onze eigen muren afbreken, onze eigen ‘ideologische bunkers’ verlaten en vanuit ons hart leven, in plaats vanuit angst of pijn. We kunnen er niet vanuit gaan dat een ander dit voor ons doet. We moeten allemaal onze eigen weg vinden. Dit zal niet altijd leuk of makkelijk zijn, soms voelt het ongemakkelijk en oneerlijk.

Het gaat om leren luisteren, lastige gesprekken voeren, pijn delen, vreugde zoeken en eerder nieuwsgierig dan defensief zijn. Dat alles terwijl jij je kwetsbaar opstelt en we samen zoeken naar samenhorigheid.

Durf jij je kwetsbaar op te stellen?

Privacy is een populair thema en dat is opvallend in een maatschappij waarin er veel wordt gedeeld via social media. We zijn het gewend om tegenwoordig foto’s, gedachten, gevoelens, meningen, muziekvoorkeuren en relatieperikelen via sociale kanalen te delen. De vraag is: Hoe heeft het concept privacy betrekking op ons mentale welzijn?

Deel jij je psychische klachten met je omgeving?

Heb jij weleens bewust stilgestaan bij wat je wel en niet wilt delen met de mensen om je heen, je werkgever of oude bekenden? Mensen met psychische klachten ervaren soms een drempel om open te zijn over de klachten die ze ervaren. Ze kunnen angst ervaren voor de reacties van anderen of zijn bang voor mogelijke consequenties op het werk. Wat als je werkgever je contract niet verlengd omdat je eerlijk bent geweest over je psychische klachten? Of benoem je psychische klachten bij je nieuwe werkgever? Is het een vereiste om open te zijn over je klachten? Openheid geven over psychische klachten kan aan de ene kant de verbinding vergroten en je het gevoel geven dat je er niet alleen voor staat. Toch is het ook goed om na te denken over wat je deelt met de mensen om je heen en waar je liever wat discreter over wilt zijn.

Wat is het doel van openheid?

Als psycholoog krijg ik vaak de vraag vanuit cliënten “kan ik eerlijk zijn over mijn psychische klachten tegenover mijn vrienden, familie of collega’s?”. Een belangrijke vraag die je aan jezelf kan stellen is: wat is de reden dat ik meer openheid wil geven aan een ander? Wil je jouw verhaal delen en puur stoom afblazen? Wil je je meer verbonden voelen met de ander? Is het voor de ander van belang te weten dat je beperkingen op de werkvloer kan ervaren? Of voel je de druk om open te zijn over je klachten? Als je jezelf deze vraag hebt gesteld dan kun je een keuze maken of je daadwerkelijk meer over jezelf wilt delen. Vervolgens kun je jezelf afvragen of je tot in detail wilt treden over de klachten die je ervaart of dat je de verkorte versie wilt vertellen. Je kunt bijvoorbeeld op een werkborrel aangeven dat je liever geen alcohol drinkt omdat je gezonder wilt leven als je liever (nog niet) wilt delen dat je in behandeling bent voor een alcoholverslaving. Op deze manier geef je de korte versie van het verhaal.  

Mocht het voorkomen dat je een consequentie ervaart door het geven van meer openheid, dan kun je jezelf afvragen wat dit zegt over de situatie en de personen die erbij betrokken zijn. Heb je te maken met een afwijzing? Wellicht zijn dit dan niet de personen die betrokken willen zijn in je leven en op de lange termijn een steun voor je vormen. Je hebt op deze manier meer ruimte om mensen in je leven toe te laten die wel betrokken willen zijn en je niet zomaar zullen afwijzen.

Je zult in het leven altijd het risico lopen dat je afgewezen wordt wanneer je jezelf kwetsbaar opstelt. Toch hoef je jezelf er niet van te weerhouden om het te doen. Wel kun je zelf de regie in handen houden door jezelf een aantal vragen te stellen voordat je besluit om meer openheid te geven over jezelf en je kwetsbaarheden.  

NiceDay app

Wil je ook eens aan de slag met bijvoorbeeld leren jezelf kwetsbaar op te stellen? Download dan eens de NiceDay app. Je kunt de app bijvoorbeeld gebruiken om doelstellingen te zetten met betrekking tot opdrachten: zo kun je stap voor stap leren jezelf wat kwetsbaarder op te stellen.