Alhoewel ik het achteraf misschien altijd wel al heb geweten, ben ik er twee jaar geleden achter gekomen dat ik hoogsensitief ben. Ik voelde me vaker ‘anders’ dan anderen, was sneller moe en ben altijd al heel emotioneel geweest. Ook voelde ik de stemming van anderen goed aan , was ik enorm meelevend en kon ik fijn meevaren op het enthousiasme van anderen. Je snapt het al: er zitten veel voordelen, maar helaas ook nadelen aan het hoogsensitief zijn. Soms kunnen de nadelen de voordelen overschaduwen. Zeker als je nog zoekende bent naar wat hoogsensitiviteit voor jou inhoudt. Maar als je daar eenmaal achter bent gekomen, kan je die (hoog)gevoeligheid juist benutten. Dat is dan ook wat ik graag wilde leren zodra ik erachter kwam dat ik mijzelf HSP’er (High Sensitive Person) mocht noemen.

Lasten van hoogsensitiviteit 

Ik ga niet liegen: mijn hoogsensitiviteit voelde lang aan als een obstakel. Sterker nog: in een slechte bui is het nog steeds uitdagend. Lange tijd hoorde ik veel ruis op mijn lijn en werd ik snel overprikkeld door alle prikkels die ik opving: van geluiden en drukke menigtes tot emoties (die van mezelf en anderen) en meningen. Bij mij zorgde het ervoor dat ik niet alleen oververmoeid en in een  burn-out raakte, maar ik trok mij ook terug uit (sociale) situaties. Ik raakte geregeld overprikkeld en had mijn eigen emoties niet meer onder controle. Ik wilde er niet mee geconfronteerd worden door mezelf bloot te stellen aan de buitenwereld. Niet de juiste oplossing uiteraard, maar op dat moment wel de makkelijkste manier om met mijn overload aan emoties om te gaan. 

Leren inzetten als een kracht

Tegenwoordig kijk ik steeds minder naar mijn hooggevoeligheid als iets ‘negatiefs’. Natuurlijk kan het me soms wat belemmeren, maar ik kan het nu steeds meer als mijn kracht inzetten. Ik ken mezelf beter, ik weet precies wat me energie geeft en wat me energie kost en ik kan nu anderen helpen om daar ook achter te komen. Zo kan ik nu een stuk makkelijker keuzes maken die beter bij mij passen. Een avondje uitgaan, sla ik bijvoorbeeld steevast over, maar gezellig drankjes doen voordat de rest de stad ingaat, daar sluit ik wél graag bij aan. 

Door mezelf niet meer te laten beïnvloeden door de stemmingen en emoties van anderen, voel ik emoties en energie beter aan en kan ik ze juist op een positieve manier inzetten. Ik help waar nodig of ik trek juist  terug als ik voel dat dit beter is voor de ander. Ik kan goed meeleven zonder mezelf te verliezen in emoties van de ander. Wanneer anderen moeite hebben om hun gevoelens te uiten, kan ik daar bij helpen. Ik ben immers expert op het gebied van emoties uiten – ik doe niet anders! Ook help ik anderen te genieten van kleine dingen en help ik ze details te laten zien die hen zelf niet waren opgevallen. Ik vang alles – maar dan ook echt alles – op, dus het zou zonde zijn als ik dat niet met anderen zou delen!

Wees jezelf

Makkelijk is het soms nog steeds niet. Maar wanneer je leert omgaan met (een teveel aan) emoties en deze juist op positieve manier in kan zetten, beleef je daar meer plezier aan, dan wanneer je, net als ik, jezelf terugtrekt uit angst voor overprikkeling. 

Zoek voor jezelf uit waar je energie van krijgt en wat je energie kost. Vind daar een fijne balans in en communiceer vooral met anderen over waar je tegenaan loopt. Anderen ervaren misschien niet wat jij ervaart, maar ze kunnen je wel proberen te begrijpen en het makkelijker maken om jezelf te zijn. Dat is uiteindelijk het belangrijkste!

Mensen die sensitief zijn aangelegd raken sneller overprikkeld dan minder sensitieve mensen. Dit heeft tot gevolg dat ze in hun leven meer tijd voor ontspanning, rust en pauzes moet inruimen. Zo kan het zenuwstelsel weer tot rust komen en kunnen de opgenomen prikkels en informatie beter worden verwerkt. Daarom doe jij, als hoogsensitief persoon, er goed aan om daar in je leven en planning rekening mee te houden en er zelfs een prioriteit van te maken. Zo zorg je op een verantwoordelijke manier voor jezelf. Wat doe jij nu al allemaal om te ontspannen en tot rust te komen?

Jouw eigen ontspanningstechnieken voor hooggevoeligheid

Wat helpt jou om rustig te worden of gas terug te nemen als overprikkeld bent en je het gevoel hebt dat je te lang op volle toeren hebt gedraaid waardoor je batterij nu leeg is of dat je door zowel innerlijke als uiterlijke prikkels het gevoel hebt dat je gaat ‘ontploffen’? Jij hebt namelijk zelf ook al veel wijsheid, kennis en ervaring in je. In plaats van tips en suggesties van anders op te volgen, heb je er misschien meer aan als je duidelijk in beeld krijgt wat er in de omgang met je sensitieve temperament al goed verloopt en daar nog meer rekening mee te houden of dat verder uit te breiden. Want soms is het helemaal niet gemakkelijk om je eigen stem te horen als er van buiten zoveel stemmen, meningen en adviezen op je afkomen. Je leeft immers al een hele tijd met je eigen zenuwstelsel en temperament!

Ontspanningen in het dagelijks leven

Wil je erachter komen wanneer je echt tot rust komt en bewust worden welke ontspanningstechnieken je al in het dagelijks leven gebruikt? Stel jezelf de volgende vragen af:

1. Door welke bezigheden en activiteiten ontspan ik? Wat geeft mij een gevoel van innerlijke rust?
2. Op welke plekken voel ik me veilig en ontspannen?
3. Welke herinneringen, beelden, situaties, personen, en plekken uit mijn verleden breng ik vooral in verband met rust, veiligheid en ontspanning?
4. Bij welke mensen voel ik me prettig? Welke mensen geven mij een gevoel van veiligheid, vertrouwen en nabijheid?
5. Welke muziek, voorwerpen, stoffen en geuren kalmeren me en geven me een stabiel gevoel?
6. In welke dagelijkse situaties voel ik me meestal het rustigs?
7. Heb ik in het dagelijks leven kleine rituelen of routinehandelingen die me geruststellen en die ik graag uitvoer? Zo ja welke?
8. Welke persoon in mijn leven belichaamt het meeste innerlijke rust en beheerstheid? Wat zou diegene me aanraden als ik me overprikkeld, gestrest of gespannen voel?

Doe waar jij je goed bij voelt

Hopelijk helpt deze oefening alles wat je al goed doet in het dagelijks leven iets concreter te benoemen. Probeer meer te doen met die hulpbronnen en ze uit te breiden door de hiervoor genoemde tips vaker op te volgen, dus vaker de mensen te ontmoeten die je doorgaans kalmeren en bij wie graag bent of vaker in je hoofd beelden of herinneringen te laten ontstaan die jij met nabijheid, rust, ontspanning en kalmte associeert.

Waaraan herken je dat je een hoog sensitief persoon (HSP) bent? En wat zijn de consequenties van het feit dat je met een bijzonder fijngevoelig, reactief zenuwstelsel geboren bent? Hoewel er natuurlijk vele verschillen zijn tussen hoog sensitieve personen en het gevaarlijk is om te generaliseren, zijn er overeenkomsten, neigingen en typische patronen en reacties waarneembaar bij hoog sensitieve mensen. Wat zijn de kenmerken van hooggevoeligheid?

Aron’s kenmerken voor hooggevoeligheid

Elaine Aron heeft vier kenmerken van hooggevoeligheid benoemd waaraan je een hoog sensitief temperament kunt herkennen. In het Engels vormen de indicatoren de beginletters van het acroniem DOES:

• D: depth of processing (grondige informatieverwerking)
• O: overarousability (overprikkelbaarheid)
• E: emotional intensity, including empathy (emotionele intensiteit, inclusief empathie)
• S: sensory sensitivity (zintuigelijke gevoeligheid)

Volgens Aron moeten bij iemand alle vier de kenmerken voor hooggevoeligheid sinds zijn of haar vroege jeugd aanwezig of waarneembaar zijn. Deze indicatoren mogen daarnaast ook niet het directe gevolg zijn van een psychologische ziekte of het doormaken van een kort of lang aanhoudende traumatische ervaring, zoals seksueel, lichamelijk of emotioneel misbruik of geweld.

Grondige informatieverwerking

Met grondige informatieverwerking wordt de kracht van de indruk die een ervaring of prikkel in ons achterlaat bedoeld. Het is een fijngevoeligheid tegenover zowel positieve als negatieve indrukken en de nuances van de wereld en de daarmee verbonden grondige, diepgaande innerlijke dialoog over de ervaring en de verwerking daarvan. Dit gebeurt volkomen automatisch.

Alles wat je meemaakt verwerk je en het laat diepe sporen in je achter in de vorm van gedachten, gevoelens, indrukken, lichamelijke sensaties, herinneringen en fantasieën. Meer dan bij anderen die minder gevoelig op hun omgeving reageren. Soms is het prettig, omdat het je leven kan verrijken. Soms is het vermoeiend, omdat je graag minder zou willen opmerken, waarnemen, nadenken of voelen.

Overprikkelbaarheid

Als je heel gevoelig op je omgeving reageert en de informatie en prikkels om je heen grondiger verwerkt door ze te observeren, erover na te denken, er emoties bij te hebben en erop te reageren, dan ligt het voor de hand dat overstimulering tot een gevoel van overprikkeling kan leiden. Een hoge mate van stimulering leidt bij ieder mens tot een hoger opwindingsniveau.

Als de opwinding echter te hoog is, nemen ons welzijn en ons cognitieve prestatieniveau af. Dit kan zich uiten in de vorm van concentratieproblemen of black-outs. Daarnaast voel je je lichamelijk en emotioneel gespannen en/ of angstig. Van tijd tot tijd overprikkeld zijn is weliswaar onaangenaam, maar uiteindelijk ongevaarlijk. Chronisch overprikkeld zijn kan door de daarmee verbonden cortisolspiegels echter wel negatieve gevolgen hebben voor onze mentale en lichamelijke gezondheid. Daarom is het belangrijk dat hoog sensitieve mensen manieren vinden om goed met hu overprikkeling om te gaan.

Emotionele intensiteit

Emotionele intensiteit is de neiging om emotioneler op dingen te reageren dan anderen in zo’n situatie zouden doen. Dit zijn alle aangename en onaangename gevoelsnuances, levensgebieden en situaties.

Een hoog empathisch vermogen, dat met een sterkere activering van het zogenaamde spiegelneuronensysteem in verband wordt gebracht, is eveneens kenmerkend voor hoog sensitieve mensen en wordt als onderdeel van emotionele intensiteit beschouwd. Spiegelneuronen zijn zenuwcellen in onze hersencellen. Als we een bepaalde handeling waarnemen, vertonen spiegelneuronen hetzelfde activiteitspatroon als wanneer we die handeling zelf zouden verrichten. Daardoor vormen ze de neurologische basis voor ons inlevingsvermogen in anderen.

Zintuigelijke gevoeligheid

Zintuigelijke gevoeligheid wil niet zeggen dat de zintuigen van hoog sensitieve personen beter zijn ontwikkeld. Dit begrip houdt in dat prikkels diepgaand worden verwerkt waardoor de hoge zintuigelijke gevoeligheid wordt bepaald. Hoog sensitieve mensen kunnen dus niet beter horen of zien, maar het waargenomen wordt grondiger verwerkt en galmt daardoor langer in hen na. Die gevoelige waarneming van de omgeving met de zintuigen kan betrekking hebben op horen, zien, ruiken, proeven en aanraking, maar ook op het ervaren van pijn en temperatuur.

Hulp bij hoog sensitiviteit

Hoog sensitiviteit is een mooie eigenschap waar je veel aan kan hebben. Doordat hoog sensitieve personen informatie op een diepere manier verwerken, kunnen zijn sneller overprikkeld raken, moe worden en zich onbegrepen voelen. Door genoeg te rusten en je ervan bewust te zijn hoe je het beste kan ontspannen, zorg je goed voor jezelf. Hoe je dat doet? Daarover meer in de volgende blog!

Hoogsensitiviteit is geen zeldzaam fenomeen. Toch blijft het misschien lastig om te begrijpen voor mensen die zelf niet hoogsensitief zijn. Hoe en wanneer kun je het beste vertellen dat je hoogsensitief bent? En hoe kan je hier het beste mee omgaan als naaste? Laura (20) vertelt.

Aan wie heb je verteld dat je hoogsensitief bent?

Het is niet per se dat ik het zeg. Het is meer als het opkomt, als ik bijvoorbeeld ergens op reageer en mensen vragen: waarom reageer je nou zo? Dan zeg ik dat ik hoogsensitief ben. Een paar collega’s van mij weten het bijvoorbeeld, dit komt omdat ik na veel interactie heel moe word. Een collega van mij vroeg zich af hoe het kwam dat ik aan het begin van de zwemles zo enthousiast ben en aan het einde van de les zo stil. Toen vertelde ik het, en ze begreep het meteen omdat een vriendin van haar het ook had. Mijn familie weet het gewoon, en ik weet zeker dat een paar vrienden het wel weten, maar ik weet niet precies meer wie.. Als het ter sprake komt, zeg ik het, maar ik leg er niet de nadruk op.

Hoe gaan je vrienden ermee om?

Volgens mij zijn zij het allemaal weer vergeten. Het is een vrij positieve vriendengroep en dan komt het niet echt ter sprake, er gebeurt niet echt wat mee. Ik denk dat het nog wel ergens in het achterhoofd zit, maar we merken er niet veel van.

Hoe zit het met daten?

Een date is voor mij een hele ervaring, ook door dit. Ik kan het niet zo goed, daarom doe ik het nu ook niet. Ik voel me tijdens het proces van daten compleet overweldigd door alles. Mensen willen dan opeens wat van me, ik moet afspreken, ze willen aan me zitten (ik vind aanraking niet zo fijn) en de hele tijd mijn aandacht, en dat kan ik helemaal niet… Dat neemt dan het positieve gevoel over, dat ik de persoon echt leuk vind. Dat vind ik dan nog steeds wel, maar omdat ik zo in de stress zit over andere dingen, kap ik het altijd af. Dus mijn dateleven is niet echt succesvol. Mijn ouders zeggen het ook, ga nou daten. Het is heel irritant, want je wil het wel echt, maar ik krijg het zo niet voor elkaar omdat ik wil ontsnappen uit de situatie. Dat is gewoon jammer, want het lijkt me best wel leuk om een vriend of vriendin te hebben, en dan lukt dat niet, omdat ik zo in de stress zit om allemaal stomme, kleine dingen. Op dit moment heb ik geen problemen met het single-leven hoor, maar het is wel leuk om ergens in de komende jaren wel een partner te gaan vinden.

En hoe ga je hier op een date mee om?

Soms vertel ik het wel tijdens een date. Vaak geef ik ook aan dat ik het niet fijn vind om veel aangeraakt te worden. Een knuffel is prima, maar steeds mijn hand vasthouden bijvoorbeeld niet. Ik geef dan aan: ik heb wel interesse, maar dit wil ik nog even niet. Dat neemt voor mij dan ook een gedeelte van de stress weg. Maar of ze het begrijpen en zich eraan houden, dat is weer een ander ding… Ik heb bijvoorbeeld een keer iemand gedate die dit echt niet begreep. Dan is het ook gewoon klaar.

Hoe ga je om met studeren en werken?

Ik ben heel erg visueel. Daarom teken ik veel dingen uit en schrijf ik veel op. Ik ben enorm fan van to-do lijstjes, anders raak ik het overzicht kwijt. Ik deel alle grote opdrachten op in kleine stukken. Het is fijn om precies bij te houden wat ik al heb gedaan. Veel plannen, checklists maken, dingen uittekenen.. Dan heb je gewoon alles op een rijtje. Het gaat erom dat je het overzicht niet kwijt raakt. Als je een lijstje hebt, dan kun je het gewoon van boven naar beneden afwerken en dan kom je er wel. Ik zet ook vaak alarmen om mezelf te herinneren aan dingen. Dan komt het meestal wel goed. Alles staat in mijn Google agenda, alle stomme, kleine dingetjes. Omdat er zoveel gebeurt in mijn hoofd, vergeet ik snel dingen. Dus alles opschrijven, dan komt het meestal goed.

Ik kan me voorstellen dat je soms bang bent om niet serieus genomen te worden. Hoe denk jij hierover?

Met hoogsensitief denken heel veel mensen dat ik bijvoorbeeld sneller huil of sneller schrik. Dan denk ik, ja dat klopt, dat is deel een. Maar deel twee is: als ik een deadline krijg, dan is dat voor mij zo overweldigend, dan heb ik alleen maar tunnelvisie op die ene opdracht die morgen af moet. Ergens in mijn achterhoofd denk ik dan: ik heb ook nog een tentamen volgende week. Maar dat is dan zo weggedrukt door die deadlinestress. Het is niet per se dat ik me niet begrepen voel, maar meer verkeerd begrepen. Dat ze niet begrijpen dat als er thuis wat gebeurt, dat dit heel veel invloed kan hebben op hoe ik presteer. Die link wordt meestal niet gelegd.

Ik heb nu wel het idee dat er meer bekendheid is over hoogsensitiviteit. Ik zie het vaker voorbij komen, op Facebook bijvoorbeeld. In 2013 is het bij mij vastgesteld, toen had ik er nog nooit over gehoord. Maar twee jaar geleden zag ik opeens een artikel verschijnen hierover. Ik vond het wel leuk om er op die manier wat meer inzicht over te krijgen. Je hebt er natuurlijk ook gradaties in, in hoeverre je hoogsensitief bent. In principe gaat het over dat je je prikkels net wat anders verwerkt. De een is daar gevoeliger voor dan de ander.

Heb je nog tips voor familie, vrienden of partner?

Vat het niet persoonlijk op als diegene heel erg tegen je uitvalt. We bedoelen het niet zo.

Tips voor de werkomgeving?

Informeer jezelf. Het is iets meer dan dat het lijkt. Het is niet alleen maar een beetje heftig reageren, maar ook de nasleep ervan. Een werkgever moet bijvoorbeeld weten dat ik na een dag werken helemaal doodop ben en met niemand meer wil praten.Als een werknemer dit aangeeft, of je vermoedt dat een werknemer hier last van heeft, lees je in en vraag het na. Weet waar je het over hebt.

Geef het zelf ook aan als je hoogsensitief bent. Ze kunnen het beter weten en dat er dan niks mee gebeurd, dan dat je op een gegeven moment instort en dat ze niet weten waar het door komt.

Naam is gefingeerd, de echte naam is bekend bij de redactie.

De laatste tijd krijgt hoogsensitiviteit steeds meer aandacht in de media. Niet zo gek, aangezien 20 jaar geleden pas het eerste artikel is gepubliceerd over dit onderwerp. Toch blijkt ongeveer 1 op de 5 mensen hoogsensitief te zijn. Mensen met hoogsensitiviteit zijn gevoeliger voor prikkels. Deze ervaren ze meer en erger dan anderen. Ze hebben dan ook meer tijd nodig om deze prikkels te verwerken en hiervan te herstellen. Maar hoe is het precies om zelf hoogsensitief te zijn? Laura (20) vertelt.

Kun je wat over jezelf vertellen?

Ik ben Laura, 20 jaar oud. Ik studeer Engels met als specialisatie docent, dit wil ik ook later worden. Verder geef ik zwemles en hou ik ook van dansen, lezen en muziek luisteren.

Wat betekent hoogsensitiviteit voor jou?

Hoogsensitief is voor mij dat ik emoties over het algemeen heftiger voel. Voor mij betekent dit dat gebeurtenissen mij harder kunnen raken dan anderen. Als je bijvoorbeeld een zielige film kijkt, kun je een traantje wegpinken, maar ik ben dan in een volledige mental breakdown. Dit is met verdriet, maar ook met geluk. Een klein ding kan me al heel erg blij maken. Ik word ook heel snel boos, en heel chagrijnig vooral. Dat gebeurt heel veel, heel chagrijnig worden over de kleinste dingetjes. In het algemeen is het zo dat alles wat je voelt, dat voel ik 10 keer erger. Het werkt beide kanten op, zowel positief als negatief. Het kan dus heel leuk zijn, maar ook heel naar zijn. Als er iemand overlijdt die ik niet ken, dan voel ik dat alsof mijn neef is overleden. Als ik in de stress zit, kan ik in mijn hoofd beredeneren: het is maar 1 opdracht, dat heb je zo af… maar toch voel ik die stress keihard.

Hoe ga je daarmee om?

Ik ben ongeveer 5 jaar geleden naar een therapeut geweest. Die heeft vastgesteld dat ik hoogsensitief ben. Ik heb een paar technieken meegekregen. Zo heb ik problemen met volle ruimtes, veel mensen, veel menselijke interacties. Ik heb geleerd hoe ik me kan afsluiten in een ruimte en dat helpt eigenlijk altijd wel. Ik weet dat als ik me verdrietig of vervelend voel, dat ik gewoon een comedy moet gaan kijken, of wat leuks moet gaan doen, gaan dansen of naar buiten gaan. Dan leer je van die technieken, om je in ieder geval wat beter te voelen. Dat is dan ook weer het positieve van het hoogsensitieve, het kost me niet veel moeite om me in ieder geval oppervlakkig weer wat blijer te voelen. In je achterhoofd zit je nog met het vervelende wat is gebeurd, maar je kunt in ieder geval weer lachen. Dat helpt.

Hoe oud was je toen je erachter kwam?

Ik was 15 toen de therapeut de diagnose stelde. Maar eigenlijk heb ik het altijd al gehad. Als kind ging ik heel moeilijk slapen, ik was erg opstandig, van de kleinste dingetjes ging ik al gillen… Toen mijn moeder het hoorde, dacht ze meteen: dit klinkt logisch, ik denk wel dat dit het is. Sommige dingen vielen ineens op hun plek. Ik denk dat ik mijn hele leven al hoogsensitief was, maar dat het in mijn tienerjaren erger is geworden. Zoals iedere tiener emotioneel wordt, werd ik dat gewoon extra.

Was het ook fijn om te horen: dit is het?

Ja het was wel fijn. Soms vroeg ik mij wel eens af, waarom reageer ik hier zo heftig op? Zo erg is het allemaal niet. Als mijn moeder bijvoorbeeld boos werd om een heel klein dingetje, dan reageerde ik daar super heftig op. Dan zat ik elke keer boven op mijn kamer en dacht ik, wat stel ik me eigenlijk aan? Waarom denk ik dat dit een logische reactie is? En toen ik hoorde dat ik hoogsensitief was, snapte ik het opeens. Ook voor mijn ouders was het fijn, ze konden nu erkennen dat er een reden achter zat en dat het niet aan hun lag.

Ken je verder nog andere mensen die hoogsensitief zijn?

Nee. Het kan natuurlijk zo zijn dan iemand het niet vertelt, maar voor zover ik weet niet.

Heb je nog tips voor mensen die hoogsensitief zijn?

Probeer ervoor te zorgen alles wat in je hoofd omgaat te minimaliseren, bijvoorbeeld door dingen op te schrijven of alarmen te zetten. Hoe minder je hebt om over na te denken, en dat is heel veel, hoe meer je je kunt focussen op kleine taakjes en gewoon met je eigen leven door kunt gaan. En welke emotie je ook voelt, laat het gewoon gaan. Ik heb heel vaak gehad dat ik mijn emoties wilde inhouden, maar als je je emoties inhoudt, krijg je later een nog veel grotere uitbarsting. Als je keihard moet janken, of gillen, doe dat gewoon. Dan is die stress eruit en kun je weer normaal doen, wat normaal dan ook voor jou is. Een uitlaatklep zoeken kan hier ook bij helpen, even iets doen, een wandeling maken, dansen, het opschrijven… Vind wat jij leuk vindt, wat jou rustig en weer gefocust krijgt. Dan heb je iets waar je altijd op kunt terugvallen.

Later vertelt Laura meer over hoogsensitiviteit. Keep on posted!

Naam is gefingeerd, de echte naam is bekend bij de redactie.

Als tiener in de puberteit ben je een storm, omdat je een eigen persoon probeert te worden. Puberteit en jongvolwassenheid kenmerken zich door het vormen van je persoonlijkheid. Je probeert dingen uit, je hebt weerstand, je verkent met vallen en opstaan. Wanneer dit proces wordt verstoord door Borderline en hoog sensitiviteit, breekt de hel los. Op zoveel manieren.

Een van de kenmerken van Borderline is het gebrek aan identiteit. Zoals je kan voorstellen is dit erg stressvol. Dat je niet weet wie je bent. Je bent altijd op zoek naar bevestiging van jezelf, maar tegelijkertijd weet je niet wie dat is en wat er bevestigd moet worden. Het is elke keer opnieuw een bevestiging van je gevoel van leegheid en emotionele chaos. En een bevestiging van dat je zo anders bent dan anderen. Wat je natuurlijk bent, want dat zijn we allemaal, maar het voelt alsof je raar bent.

Wat betreft dit onderwerp heb ik een enorme transformatie doorgemaakt.
De laatste tijd ben ik veel bezig met hoe ik deze tijd heb meegemaakt. Hoe dat voelde. Ik doe dat omdat, wanneer je terugkijkt naar je verleden en hoe je je voelde en hoe je reageerde, dat je heel erg kan helpen in het hier en nu. Je kijkt naar hoe iets was, waar je nu staat en waar je naartoe wil. Zo kun je groeien.

Borderline tijdens de pubertijd betekende dat ik niet bezig was of kon zijn met een eigen persoon worden. Zoals anderen dat kunnen. Ik voelde me leeg, donker en verdrietig. Ik begreep niet waarom, en mijn familie ook niet. De maatschappij liet me ook weten dat je zo voelen niet ok of normaal was en ik bouwde erg veel frustratie en woede op. Ik werd totaal niet begrepen. Dus ik probeerde iemand te worden, die mensen aardig en leuk zouden vinden. Hoe kon ik alles beter of het beste doen? Hoe kon ik me beter voelen? Hoe kon ik zo min mogelijk een last zijn voor anderen? Ik was dus niet bezig met het vormen van mijn persoonlijkheid, maar ik was mezelf aan het vullen met verwachtingen van anderen. Met hun persoonlijkheden. Ik had oppervlakkige relaties die enkel hingen aan onechte gedeelde interesses en gevoelens. Altijd dacht ik weer dat ik mezelf gevonden had, maar kwam er naar verloop van tijd dan toch weer achter dat het enkel die ander was. Ik verlegde mijn grenzen en energie en stortte, naar verloop van tijd, keer op keer, in. In crisis. Dat uitte zich in van alles: eetstoornissen, roekeloos rijgedrag, zelfbeschadiging, depressie of angstaanvallen. Allemaal manieren om de controle terug te krijgen. Om te overleven.

Hoog sensitiviteit maakte dit nog erger. Niet alleen omdat mijn eigen gevoelens zo intens zijn, maar ook omdat de gevoelens en energie van andere mensen heel makkelijk bij mij binnen kunnen komen. Ik wist nooit wat van mij was of wat van een ander. Ik snapte niet wat er met mij gebeurde wanneer ik bijvoorbeeld een kamer in liep en mij ineens intens verdrietig of benauwd voelde. Toen kon ik dat enkel definiëren als raar: ik was raar en ik had weer last van stemmingswisselingen. Dat mensen voordat ik binnen kwam enorm ruzie hadden gemaakt, en dat waarschijnlijk bij mij binnen kwam, kwam ik later achter.

Dit samen maakte dat ik me vloeibaar voelde in een vaste wereld. Heb je weleens gezien hoe vloeistof zich gedraagt? Zoals een druppel verf in een glas water valt. Het mengt zich met het water. Eerst in delen. Dan helemaal. Het is prachtig om te zien, en ik denk ook dat ik dat begin van iets dat me overnam ook fijn vond, omdat ik me dan iemand voelde. Iets definieerde mij. Maar als de verf het water geheel overneemt wordt het steeds minder mooi en troebel, vooral als er meerdere kleuren inzitten. Het wordt vies en donker.
Mensen, gevoelens, energie, en bijna alles wat ik tegenkom kunnen zo makkelijk mijn vloeistof induiken. Ze rekken mijn grenzen op en dringen mijn ruimte binnen. Totdat er geen mij meer is. Zij worden mijn identiteit. Door borderline omdat ik niet wist wie ik was of moest zijn en door hoog sensitiviteit omdat het zo makkelijk ging. Het heeft altijd zo verwarrend en frustrerend gevoeld. Ik was bang en voelde me waardeloos en dom: dat ik niet wist wie ik was en zo vaak veranderde.

Ik heb gemerkt dat de symptomen van Borderline zachter worden met de tijd en dat er langzaam ruimte is ontstaan om de leiding terug te pakken. Ik ben een dertiger nu en ik weet steeds beter wie ik ben en wat ik nodig heb. Ik ben bewust van mijn vloeibaarheid en ik kan me nu beter beschermen tegen negatieve energie vanuit mezelf en energie van anderen die binnen wil dringen. En als het niet lukt, weet ik dat ik alleen moet zijn om mezelf op te laden. Als ik mijn water wil laten kleuren, kan dat. Het is een bewustere keuze nu. Ik creëer nu een leven waarin ik kan zijn wie ik ben. Met alles wat me gegeven is. En ik ben blij met die persoon.

Natuurlijk is nu dan de vraag hoe ik mijn water heb schoongemaakt. Hoe ik nu weet wie ik ben. Het antwoord is simpel: begin met schoonmaken. Ontdek wat er is en behoud alles wat van jou is en gooi de rest weg. Het antwoord is simpel, het proces zelf helaas niet zo. Het is eng en confronterend. Je komt eerst je angsten tegen, slechte ervaringen, destructief gedrag, dingen die je beïnvloed hebben. Je zult willen vluchten. Dat mag. Maar kom terug en probeer steeds opnieuw. En wees lief en vergevingsgezind tegen jezelf. Je mag je rot, gefrustreerd, bang, blij en dan weer verdrietig voelen. Je mag willen opgeven. En je kunt dit met professionele hulp aangaan. Dat heb ik ook gedaan. Langzaam zal je de mooie en goede dingen aan jezelf ontdekken. Jouw eigen mix. Het is je basis. Een goede basis om je leven mee te leiden en te ontdekken.  

Het betekent veel voor me om dit te zeggen. Om mezelf te introduceren. Omdat ik nu echt mezelf kan zijn en ben. Ik zeg het nu met meer liefde dan ooit, voor de persoon die ik ben.

Mijn leven is een zware reis geweest en is het soms nog. Ik heb hoog functionerende Borderline Persoonlijkheidsstoornis en ik ben hoog sensitief. Best een mond vol, maar waar het eigenlijk op neer komt is, dat mijn gevoelens, gedachten en emoties heel erg intens zijn en in crisis, erg zwart-wit. Ik heb enorm veel stress. Ik heb verlatingsangst, faalangst, ik ben bang nooit goed genoeg te zijn en bang om een last te zijn. Ik kan me in een dag redelijk voelen, heel angstig, depressief en super vrolijk. De hele dag door ervaar ik enorm veel stimuli en stressoren: vanuit mezelf, maar ook van buitenaf. Het is net alsof ik poreus ben: dingen en mensen kunnen gewoon binnenstromen.

Hoog functionerend betekent dat ik goed kan functioneren. Ik heb 3 studies afgerond (overcompensatie ;-)) en mijn management carrière ontwikkelde zich snel. Ik heb vrienden en ben actief / sportief. Hoog functionerend betekent ook dat je jezelf en anderen lang voor de gek kan houden. Ik bedenk creatieve manieren en oplossingen om door te kunnen gaan, om te doen lijken alsof er niets mis is. En dat lukte aardig. Maar, tot drie jaar geleden, maakte ik mezelf hiermee kapot.

Zoals je je kunt voorstellen is het doodvermoeiend om altijd maar te vechten tegen jezelf, borderline en het leven: om te doen alsof je ok bent. In mijn korte loopbaan liep ik al twee keer tegen de lamp met een burn-out. Ik moest iets groots doen. Het voelde alsof ik drie jaar kon slapen. Ik was moe en klaar. Ik besloot om ervoor te gaan. 18 maanden MBT therapie. Twee dagdelen en twee gesprekken per week. Geen excuses, niet vluchten. Ik was doodsbang om mijn baan en alles waar ik zo hard voor gewerkt had, te verliezen, maar het moest gebeuren. Helaas werd mijn angst werkelijkheid en moest ik me ziek melden op mijn werk. 6 maanden voor het einde van de therapie, viel ik in een diepe depressie. Ik was uitgeput en wilde niet meer verder. Maar ik kreeg medicijnen en toen het langzamerhand beter ging, beloofde ik mezelf te belonen als ik dit af zou maken. En die beloning was reizen.

Ik haalde het! Ik kocht een enkele reis naar Zuid-Amerika en kwam aan in Sao Paulo op 27 januari 2016. Mijn reis begon.

Ik trapte in alle reisvalkuilen en oude gedragspatronen kwamen terug in deze nieuwe situatie. Na 6 weken was ik overprikkeld, gestresst, emotioneel en uitgeput. Ik huurde een kamer en bleef 7 dagen binnen in het donker, met alleen Netflix. Wat een goede les! De eerste grote. Ik moest rekening houden met mijn hele zelf. Ik moest voor haar zorgen en goede zorgzame beslissingen nemen. Er volgden vele lessen en prachtige ervaringen en landschappen. Het reizen was voor mij de beste opvolging van therapie: ik had ruimte gecreëerd om mijn emoties en ervaringen te verwerken. Het was de snelste en beste manier om mezelf, anderen en mijn plekje in de wereld te ontdekken. Ik heb letterlijk mijn rollercoaster leven gepauzeerd en op de reset knop gedrukt.

Wat heb ik over mezelf geleerd? Ik heb ruimte en tijd nodig, en ook flexibiliteit en langzamer aan doen. Ik mag nee zeggen. Ik kan dingen en mensen laten gaan als ze niet bij mij passen. Dingen komen en gaan. Ik ben creatief en ik hou enorm van de natuur.

Ik heb ontdekt dat ik geld voor meer rust wil inruilen. Minder verdienen is het compromis voor kalmer leven: met meer ruimte in mijn hoofd. Ik kan als persoon dan veel meer tot mijn recht komen.

Stress is een onderdeel van me en ik wil en moet daar rekening mee houden. De kleinste dingen of gedachten kunnen me triggeren. En als ik daar niet iets mee doe, kan dat leiden tot depressie en crisis. Ik wil en moet balans houden. Dat betekent niet dat ik geen dingen kan doen die me uit balans brengen, het betekent enkel dat ik rust moet incalculeren. Dat ik rust moet accepteren.

Waarom vertel ik je dit verhaal? Ten eerste, om je te laten zien dat je alles kan doen wat je wil. Ook als je een chronische (geestes)ziekte hebt. Ook wanneer anderen je vertellen dat je het niet kan, om allerlei redenen. Jij bent de kapitein van je schip. Bevaar de oceaan van het leven.

Ten tweede, ik wil dat je weet dat je niet ver, of zelfs helemaal niet, hoeft te reizen. Reizen is een metafoor. Het leven is een reis. Check je richting en locatie. Ga je nog steeds naar waar je naartoe wilde? Ben je nog steeds content over waar je bent? Grond jezelf en luister. Reflecteer. En stel bij waar nodig. Behandel het leven op deze manier en je reis is een feit. Jouw levensreis.

En tenslotte, jij bent mooi. Je bent onderdeel van deze wereld, onderdeel van het universum. Dat zijn we allemaal. Dat is een cadeau. Dat is hoop. Vind jouw balans en jouw plaats. Je hebt er een. Je bent al hier.

Ik ben erg blij dat ik voor Goalie (nu NiceDay) ga schrijven en dat ik mijn reis en geleerde lessen met jullie kan delen. Ik hoop dat ze je, op een of andere manier, helpen, inspireren of raken. Je kunt van mij met name artikelen over persoonlijke groei en -leiderschap verwachten. Maar ook over mijn dagelijkse leven en gevoelens en achtergrond informatie over geestesziekten en geestelijke gezondheid. Als je jezelf herkent in dingen die ik beschrijf of als je vragen hebt, schroom niet om contact met me op te nemen. Je kan me ook op de I am one Movement vinden; een instablog waar ik mijn persoonlijke gedachten en gevoelens deel. Als je meer van mijn reizen wil zien kun je dat op backpackingbouwke.