“Geld moet rollen, en het liefst mijn kant op”, aldus Salar Azimi in het programma “Waar doen ze het van?”. Multimiljonair Azimi wil het taboe op geld verdienen doorbreken. Verdien je veel geld, dan word je al snel gezien als opschepper. Verdien je juist heel weinig, dan is er schaamte. De vraag in deze blog is dan ook: Wat zeggen de onderzoeken over geld en geluk?

Maakt geld gelukkig?

“Wie denkt dat geld gelukkig maakt?”, vroeg de juf ons in groep 8 van de basisschool. Mijn klasgenoot en ik staken als enigen onze vinger op. We kregen van de juf een strenge blik toegeworpen, gevolgd door een pleidooi over andere zaken die belangrijker zijn dan geld. Deze situatie laat zien dat het niet sociaal wenselijk is om te zeggen dat geld gelukkig maakt. Net zoals het spreekwoord zegt: “Geld maakt niet gelukkig”. Maar om eerlijk te zijn heeft de juf mij niet overtuigd. We kunnen wel zeggen dat geld niet gelukkig maakt, maar tegelijkertijd willen we allemaal ook dat geld onze kant op rolt: we doen mee aan de (kansloze) Staatsloterij, lezen tijdschriften zoals de Quote over het leven van de superrijken en willen altijd meer salaris. 

Gelukkig zijn in en over je leven

Een bekend onderzoek naar de relatie tussen geld en geluk werd in 2010 gepubliceerd door Nobelprijswinnaars Angus Deaton en Daniel Kahneman. In hun onderzoek maakten zij onderscheid tussen gelukkig zijn in je leven en gelukkig zijn over je leven. 

  • Gelukkig zijn in je leven gaat over je geluksgevoel, over de emoties die je ervaart zoals geluk, verdriet, boosheid en warmte. 
  • Gelukkig zijn over je leven gaat over hoe je je eigen leven evalueert, hoe tevreden ben je over je leven? 

Wanneer het inkomen stijgt, blijken beide vormen van geluk ook te stijgen. Veel geld verdienen maakt je gelukkiger over je leven, omdat je succesvol bent. Meer geld hangt samen met succes en dus ook met je eigenwaarde. Echter blijkt dat “geluk in je leven” maar tot op een bepaalde hoogte kan stijgen, namelijk tot ongeveer een salaris van 65.000 euro op jaarbasis. Dat wil zeggen; bij een hoger salaris zal je niet per se meer gelukkige gevoelens ervaren.

Rijk vs. arm

Een vergelijkbaar resultaat kwam uit een Belgisch onderzoek van gezondheidseconoom Lieven Annemans. Naarmate het inkomen stijgt, zie je een stijging in de iemands levenstevredenheid. Deze tevredenheid stijgt tot een bedrag van ongeveer 4500 euro per maand, daarna kan de levenstevredenheid zelfs een beetje zakken!

Het hebben van meer geld hangt dus samen met geluk, maar wel tot op zekere hoogte. De levenstevredenheid kan lager worden naarmate je boven de grens gaat verdienen. Tot op een bepaalde hoogte kan je met geld je leven dus beter maken. Wanneer dit allemaal al goed is en je gaat verlangen naar meer geld, dan kan dit je juist ongelukkiger maken. Misschien omdat dit meer over de drang naar meer geld gaat, en niet meer om geld dat je echt nodig hebt in je leven. 

Geld en geluk

Daarnaast bleek uit hetzelfde onderzoek dat Belgen die minder dan 1000 euro te besteden hadden, ongelukkiger waren. Dit stemt overeen met een Nederlands onderzoek van het CBS tussen zelfstandigen en ondernemers tegenover uitkeringsontvangers. Van die eerste groep bleek 91% gelukkig en van die tweede groep slechts 63%. 

Tot slot geeft het onderzoek van het CBS aan dat geld een rol speelt, maar dat andere situaties zoals gezondheid en relaties een belangrijkere invloed op je geluk hebben. Geld maakt dus gelukkig, maar wel tot op zekere hoogte.

Open over geld praten

Over geld praten is vaak een gevoelig onderwerp. Ik denk dat we hier opener over moeten zijn, want geld speelt een belangrijke rol in ieders leven. Financiële zekerheid geeft een gevoel van rust en ontspanning. Te weinig geld in je leven kan zorgen voor stress en negativiteit. Dit heeft zowel effect op gelukkig zijn in je leven, als over je leven. 

Psychische klachten, zoals stress, slaapproblemen, piekeren, angsten en somberheid kunnen ervoor zorgen dat je het overzicht op je financiën kwijtraakt. Het kan het oplossen of aanpakken van de geldproblemen in weg zitten, wat vaak weer gevoelens van schaamte, boosheid, verdriet of eenzaamheid veroorzaakt. 

Vaak zijn mensen met psychische klachten aangewezen op een uitkering, doordat zij (tijdelijk) niet in staat zijn te werken. Het inkomen wat je gewend bent verandert en je zal snel aanpassingen moeten doen om niet in de problemen te komen. Maar welke aanpassingen doe je dan? Hoe krijg je weer balans op je bankrekening en misschien nog belangrijk: hoe houd je die balans?

Stap 1: Maak je administratie op orde

De eerste stap is dat je een lekker kop koffie of thee zet, rustig aan tafel gaat zitten met al je financiële administratie. Pak een schrift erbij en zet al je maandelijkse inkomsten en uitgaven op een rij in kolommen. Het bijhouden van je inkomsten en uitgaven in een schrift noemen we ook wel een huishoudboekje

Bij inkomsten kan je denken aan: salaris, 13e maand, vakantiegeld, belastingteruggave, toeslagen, alimentatie, kostgeld inwonende personen of maandelijkse of jaarlijkse toelage(n) van familie. Tel al deze inkomsten bij elkaar op.

Nadat je alle inkomsten op een rij hebt, maak je een kolom met al je uitgaven per maand: vaste maandelijkse lasten, zoals hypotheek/huur, verzekeringen, gas, water en licht. Dan de maandelijkse kosten, zoals kleding, cadeau’s, uitjes etentjes, boodschappen en andere uitgaven. Tel alle uitgaven op: dit zijn je uitgaven.

Je hebt nu  twee eindbedragen: 1 voor inkomsten en 1 voor uitgaven. Probeer dit enkele maand bij te houden. Zo krijg je een een duidelijk overzicht van al jouw inkomsten en uitgaven. 

Stap 2: Overzicht inkomsten en uitgaven

Pak het overzicht van je inkomsten en uitgaven er nog eens. Wat valt je op? Stel jezelf de volgende vragen;

  • Zijn de inkomsten en uitgaven in balans?
  • Hoeveel kan je elke maand opzij zetten om te sparen?
  • Hoeveel kom je elke maand tekort? 
  • Waar geef je meer of minder aan uit dan je dacht?
  • Waar zou je op kunnen besparen? 

Door jezelf zulke vragen te stellen, kun je ook je uitgaven aanpassen. Schrijf dit op je in huishoudboekje! Maak aanpassingen in je uitgaven en bekijk de maanden erop wat het je oplevert. Misschien kun je meer sparen dan je denkt. 

Stap 3: Maak een spaarpotje

Op de meeste  spaarrekeningen kun je een digitaal ‘spaarpotje’ maken. Ik noem dit een buffer. Met een buffer kun je onverwachte grote uitgaven, zoals een wasmachine die kapot gaat of een koelkast die ineens het begeeft, opvangen. Hierdoor ben je voorbereid op onverwachte uitgaven en zal je minder stress ervaren. 

Stap 4: Spaardoel(en)

Maak voor jezelf verschillende spaardoelen met een geldbedrag dat je daarvoor nodig hebt. Bijvoorbeeld: Ik wil eind volgend jaar een op vakantie naar resort in Egypte. Daar heb ik met mijn man en kinderen €4.000 voor nodig. Ik wil ook nog over twee jaar mijn rijbewijs halen en daar heb ik €3.000 voor nodig. Verdeel het bedrag over de maanden en kijk wat realistisch is om elke maand opzij te zetten. 

Is het een realistisch en haalbaar doel? Dan kan je aan het sparen beginnen. Is het niet haalbaar? Stel dan jezelf de vraag; over hoeveel tijd kan ik dit doel wel behalen? 

Succes met balans krijgen op jouw bankrekening!

Heb je hulp nodig met je doelen stellen of heb je geldproblemen. Praat erover met je online professional