Het is bijna zover, Kerst. Overal zie je lichtjes, de winkels hangen vol met kerstversieringen en je hoort overal non-stop kerstmuziek. Maar, toch zijn dit jaar de straten weer leeg en is Kerst niet als vanouds. Misschien maak je je klaar voor het kerstdiner met (een deel van) de familie, misschien blijf je dit jaar liever veilig (alleen) thuis of je viert helemaal geen Kerst. Niet iedereen viert kerst, bijvoorbeeld omdat ze het niet meekrijgen in hun opvoeding door cultuur/geloof, of omdat mensen het met niemand kunnen of willen vieren. Er zijn meer mensen die zich alleen voelen met Kerst dan dat je denkt, zeker deze coronaperiode.

Wat kun je doen als je je alleen voelt met Kerst?

Het eerste wat belangrijk is om te beseffen is dat je niet de enige bent. Veel mensen vieren geen Kerst, of hebben geen mensen met wie ze het kunnen vieren. Het is misschien een schrale troost, maar je bent niet alleen. Je hoeft met Kerst niet alleen te zitten en niks te doen, je kan ook activiteiten ondernemen. Zoals een lekkere wandeling maken of gewoon thuis genieten van je vrije dag en de dingen doen waar je normaal geen tijd voor had. Blijf je thuis vanwege de coronamaatregelen? Probeer dan met familie of vrienden online af te spreken. Doe een virtueel spelletje of drink samen een kopje koffie via videobellen of zoom; zo heb je toch nog een gezellig moment. Je kunt ook vrienden of familie vragen om, op afstand, samen een wandeling te maken.

Denk positief

Kerst duurt maar twee dagen. Natuurlijk is het niet leuk om te horen hoe andere mensen allemaal plannen maken tijdens die twee dagen, maar bekijk het van de positieve kant: je bent die dagen vrij en je hebt echt tijd voor jezelf. Je kan van alles ondernemen zoals eindelijk dat ene boek lezen, lekker eten voor jezelf koken of de welverdiende serie-marathon doorlopen. Kerst is niet altijd even ontspannend voor mensen die wel Kerst vieren; er moet veel geregeld worden qua eten en waar er dit jaar Kerst wordt gevierd. Deze stress hoef jij niet te beleven, jij kan gewoon relaxt zijn de dagen rondom en met Kerst.

Eigen ervaring

Zelf vier ik ook geen Kerst omdat ik dat in mijn opvoeding niet mee heb gekregen. Niemand in mijn familie viert Kerst. Wel heb ik op een Katholieke basisschool gezeten en heb ik dus veel meegekregen van de gedachten achter Kerst. Persoonlijk vind ik de kersttijd een mooie en gezellige tijd, vooral door de gezellige lichtjes buiten. Vaak vragen vrienden van mij of ik ‘s avonds nog even gezellig langs wil komen, of de volgende dag samen de left-overs wil opeten. Dit vind ik heel lief en het is ook gezellig, dit zijn voor mij de echte kerstgedachten: aan je naasten denken.

Wij wensen iedereen fijne dagen en hoop op een gezond en gelukkig nieuwjaar! 🙂

Het is vrij zeker dat je op een bepaald moment in je leven een uitdagend persoon zult tegenkomen en een manier zult moeten vinden om ermee om te gaan. Het is gemakkelijk om te denken: “Waarom zou ik me hier druk om moeten maken?”, als degene jou bijvoorbeeld verdrietig maakt. Een logische stap in zo’n geval is om afstand te nemen. Maar zo eenvoudig is dat niet soms. Wat doe je als het gaat om moeilijke familieleden?

You can choose your friends but you sho’ can’t choose your family. – Harper Lee, To Kill a Mockingbird

Je familie kies je niet uit. Velen hebben wel een vervelende oom of irritante nicht waar ze het niet goed mee kunnen vinden. Of misschien is het zelfs zo erg dat jullie elkaar niet eens uit kunnen staan. Dit kan voor veel lastige situaties zorgen, bijvoorbeeld bij ‘gedwongen’ bijeenkomsten zoals verjaardagen en feestdagen. Ook al lijkt het alsof we weinig controle hebben in zulke gedwongen situaties, er zijn toch een aantal manier om beter om te gaan met lastige familieleden.

Accepteer wie ze zijn

Het heeft geen zin om je constant te verzetten tegen een situatie; de kans is groot dat je het voor jezelf alleen erger maakt. Acceptatie van de situatie is belangrijk. Als je de realiteit accepteert zoals hij is, kun je je frustraties en andere emoties makkelijker loslaten. Accepteer dat je een moeilijk familielid hebt en dat je niet overal de controle over kunt hebben.

Grenzen aangeven

Wees direct en geef je grenzen aan. Op deze manier geef jij aan wat je van iemand verwacht en wat niet en is het voor jullie allebei duidelijk hoe de relatie in elkaar zit.

Je eigen welzijn gaat voor

Relaties met moeilijke familieleden onderhouden kan een uitdaging zijn, maar het is niet de bedoeling dat jij hierdoor in een zwart gat belandt. Merk je dat een lastig familielid veel energie van je vraagt? Sta daarbij stil en ga nadenken over wat jij nodig hebt. Misschien is afstand nemen een idee? Als het om een direct familielid gaat, is het natuurlijk een lastige confrontatie. Vergeet niet dat jouw eigen mentale en fysieke welzijn op nummer één staan.

Wees bewust van gevoelige onderwerpen die bij jou werken als ‘trigger’

Er is een grote kans dat het moeilijke familielid en jij botsen vanwege verschillende karakters en/ of tegenovergestelde meningen. Denk hier eens over na. Welke onderwerpen leiden tot ruzie? Wanneer je weet welke onderwerpen als trigger werken, kun je mogelijk discussies voorkomen.

Conclusie

Het redden van een moeizame relatie met een familielid kan een hele opgave zijn. Maar het is mogelijk! Het belangrijkste om te onthouden is dat het stellen van grenzen en (even) afstand nemen je geen slecht persoon maken. Familie is belangrijk, maar zorgen voor jezelf ook.

Liefde is… complex en eenvoudig, verwarrend en verhelderend. Liefde kan je vleugels geven, maar ook het gevoel dat je in eindeloos zwart gat bent gevallen. Dat liefde vele kleuren en vormen heeft zagen we goed in de mooie docuserie “Liefde is…” van Sophie Hilbrand, die in intieme portretten de veelzijdigheid van liefdesrelaties in beeld werden bracht. Liefde is een belangrijke basisbehoefte, die niet voor iedereen vanzelfsprekend is.

Een belangrijke basisbehoefte

Als psycholoog hoor ik regelmatig verhalen van mensen die een tekort aan liefde kennen. Heel vaak noemen zij in hun jeugd een afwezige vader of moeder. En niet omdat ze er niet fysiek niet waren. Nee hoor, helemaal niet. Een emotioneel afwezige vader of moeder doet het ogenschijnlijk prima. Kinderen die emotioneel verwaarloosd worden, komen voor de buitenwereld niets te kort. Ze krijgen te eten, kleding, en de 3 R’s – rust, reinheid en regelmaat – worden goed bewaakt. Maar schijn bedriegt. Niet alleen is fysieke veiligheid belangrijk om je goed te kunnen ontwikkelen, psychologische veiligheid net zo goed. Aandacht, geborgenheid, steun en, inderdaad, liefde, vallen hieronder. Wanneer dit systematisch ontbreekt wordt er gesproken van emotionele verwaarlozing. En emotionele verwaarlozing is een vorm van kindermishandeling. Eentje die van alle vormen van kindermishandeling het meeste voorkomt. Uit onderzoek blijkt dat 3% van de kinderen te maken krijgt met kindermishandeling, en van hen wordt 36% emotioneel verwaarloosd.

Gevolgen van een gebrek aan liefde

Emotionele verwaarlozing kan ernstige gevolgen hebben in de volwassenheid. Zo kan het voorkomen dat mensen, omdat ze nooit complimentjes hebben gekregen of snerende opmerkingen naar hun hoofd kregen geslingerd, een heel laag zelfbeeld hebben. Ze voelen zich in vergelijking met anderen minderwaardig. Of ze durven geen emotionele relaties met anderen aan te gaan gewoonweg omdat ze niet weten hoe ze dat moeten doen. Of omdat ze het moeilijk vinden een ander te vertrouwen, durven ze het niet uit angst in de steek gelaten te worden.

Psychiatrische problemen

Begrijpelijkerwijs komen angst- en stemmingsklachten dan ook veel bij deze mensen voor, met alle verdriet en eenzaamheid van dien. Maar ook blijken mensen die het slachtoffer zijn geworden van emotionele verwaarlozing vaker verslavende middelen te gebruiken, veelal als een manier om met problemen om te gaan. Alcohol en drugs, maar ook overmatig eten, verzachten de geestelijke pijn. Hart- en vaatziektes komen ook vaker voor onder deze groep. Want, lichaam en geest vallen uiteraard niet van elkaar te scheiden.

Complimenteer iemand of jezelf

Daarom zou ik een pleidooi willen houden voor de liefde! Want de liefde is een brandstof die onze motor draaiende houdt, en die zin aan ons leven geeft. Wees daarom lief voor anderen (en voor jezelf natuurlijk). Om het wat concreter te maken een opdracht waar iedereen blij van wordt: geef dagelijks eens 3 complimentjes aan verschillende mensen, of aan jezelf! Want:

a compliment a day, keeps the doctor away

NiceDay

Heb je het gevoel dat je wel wat hulp kunt gebruiken bij het omgaan met je psychische klachten, of het nu over dit onderwerp gaat of iets anders? Zorg goed voor jezelf en schroom niet om hulp te vragen! Ga naar je huisarts voor een verwijzing naar een psycholoog. Wil je meer weten over een behandeling via NiceDay, klik dan hier.

Tiny van Hees en Tom Rusting begonnen 15 jaar geleden hun samenwerking vanuit een gedeelde motivatie om familieleden van mensen met psychische klachten te helpen. Een sterke combinatie van Tom als familie-ervaringsdeskundige en Tiny als Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige. Met hun Stichting Naastentraining helpen zij mensen om de mentale aandoening van hun naaste beter te begrijpen en leren ze hen communicatiemethodes om hier beter mee om te gaan. Het wegnemen van een gevoel van onmacht is daar een belangrijke resultaat van, want dat is een veelvoorkomend probleem bij familie en naasten van mensen met mentale problemen. Een waardevolle training voor naasten, waar ook de cliënt indirect veel baat bij heeft.

Tom als familie-ervaringsdeskundige

Tom kwam voor het eerst in aanraking met de GGZ toen zijn zoon op 20-jarige leeftijd te maken kreeg met mentale klachten. Hij werd gediagnosticeerd met psychosegevoeligheid of, zoals dat toen genoemd werd, schizofrenie. Tom en zijn gezin maakten heftige periodes mee; hun zoon is meerdere keren opgenomen, gedwongen of in crisis, maar ook weer weggelopen. Uiteindelijk kwam zijn zoon terecht bij een psychiater die zag dat het belangrijk was om de familie te betrekken bij het herstel van hun zoon. Ze zag dat zij gedreven, gemotiveerd en bekwaam genoeg waren om hun zoon te begeleiden. Dat creëert een hefboom effect: als je als behandelaar tijd besteedt aan de ouders, gaan zij daarna gewoon door met datgene in de praktijk brengen wat ze geleerd hebben.

Inmiddels is zijn zoon 41 jaar oud en gaat het allang weer goed met hem, maar Tom wilde graag iets doen met de ervaring en kennis die hij had opgedaan. Ervaring die hij liever niet had gehad, maar die toch troostend voor hem werkt als hij er iets goeds mee kan doen. Hij leerde zijn ervaring in te zetten om andere naastbetrokkenen en familieleden van cliënten te coachen. Zo leerde hij Tiny kennen.

Tiny als Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige

Tiny is Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige en werkt al ruim 40 jaar in de hulpverlening, waarvan 30 jaar in de GGZ. Tiny deed ruim 15 jaar familiebegeleiding en naastenondersteuning bij Altrecht op de afdeling Preventie en sinds 2 jaar doet ze dit, samen met Tom, met de Stichting Naastentraining. Het viel Tiny in haar werk bij Altrecht op dat er in haar familiegroepen weinig naasten van niet-westerse achtergrond waren. “Sommige mensen doen niet mee omdat ze de sessie niet goed kunnen volgen, maar ook het verklaringsgedrag voor psychoses kan afwijken. Wanneer je anders denkt dan anderen in je groep, kan dit lastig zijn”, aldus Tiny.

Tom en Tiny

Tom en Tiny vonden elkaar in hun gedeelde zorgen over het betrekken van families bij de behandeling; beiden vanuit hun eigen verschillende ervaring. Ze begonnen eerst met training voor niet-westerse families, maar al snel breidden ze hun doelgroep uit tot ook westerse families. Samen trainen en coachen ze nu families vanuit het hele land met hun Stichting Naastentraining. Dit doen zij kostenloos en belangenloos.

De begeleiding van familie is iets dat volgens Tiny veel meer en standaard zou moeten gebeuren: “Wanneer iemand in het ziekenhuis ligt met een hartinfarct wordt de familie uitgebreid geïnformeerd over het ziektebeeld en de mogelijkheden van behandeling, maar in de GGZ is dit niet zo”. De privacy reden wordt hier vaak in aangenomen: de cliënt zal het misschien niet willen, dus doen we het niet. Maar volgens Tiny en Tom moet dit anders: samen met de familie gaat het beter!

Waarom naasten en familie?

Maar waarom de focus op naasten en familie? Een heersend gevoel van boosheid en onmacht bij de ouders of familie, zegt Tiny. “Tijdens mijn werk merkte ik dat er zoveel leed is bij families en dat zij zoveel onmacht ervaren wanneer hun gezinslid last heeft van mentale klachten. Als hulpverlener heb je twintig minuten of een uur per week of twee weken contact met je cliënt, maar voor de familie is dit elke dag. Dan kan het ontzettend moeilijk zijn om om te gaan met een gezinslid met mentale klachten”.

Ook Tom beaamt dat de huidige GGZ niet meer kan voldoen aan vraag van de familie. Veel ouders voelen zich wanhopig wanneer zij bijvoorbeeld niet altijd mee kunnen doen in de behandeling, terwijl ze wel het kind thuis krijgen als het ontslagen wordt uit een opname setting. Er is zoveel bewijs dat de prognose van de cliënt beter wordt als er aandacht wordt besteed aan zijn of haar familie. Als zij er beter mee om leren gaan, dan ziet de toekomst er beter uit, ook voor de cliënt.

Hoe trainen of coachen jullie familie en naasten?

Het gaat vooral om communicatie, volgens Tom. Hoe ga je om met een psychisch kwetsbaar persoon in jouw omgeving of gezin? Tom vertelt over zijn eigen ervaring met zijn zoon, die toendertijd een psychose had en last had van wanen. “Toen dat met mijn zoon begon dacht ik: dit moet ik uit zijn hoofd praten. Kom op zeg, denk je nou heus dat die brandmelder aan het plafond een camera is? Dat er een complot is? Doe eens normaal, gebruik je verstand! Dat vind ik een vrij normale reactie voor ouders, maar dat werkt averechts en schept juist afstand. We geven ouders handvatten en training om dat contact op een andere en betere manier te doen. We leren ze hier op een respectvolle, meelevende en oordeelvrije manier mee om te gaan. Dan wordt de relatie beter en dan voelen de ouders zich minder machteloos. Ze hebben namelijk iets geleerd wat ze kunnen doen om hun naaste te helpen. Dat werkt twee kanten op: minder conflict betekent dat de ouders zich minder machteloos voelen en de spanningen of situaties beter kunnen verdragen. Als je dan ook nog ziet dat je jouw familie of gezinslid helpt, dan help je elkaar op weg naar herstel”.

“We noemen ons werk training, maar eigenlijk is het een mix van training en coaching. Dat blijkt goed te werken: de combinatie van Tiny’s professionele kennis en mijn persoonlijke ervaring. We werken volgens duidelijke programma’s met hulp van Tiny’s kennis, maar soms kan je mensen bepaalde dingen toch wat overtuigender uitleggen als je zegt “Ik begrijp je, dat heb ik ook meegemaakt”, of “Ik heb het weleens zo geprobeerd en toen werkte dat niet, maar toen ik het op deze manier aanpakte wel”.

Tiny: “Bij de training of coaching van familie of naasten gaat het niet om wat de diagnose is van de cliënt, die kan de familie ons soms wel vertellen maar soms ook niet. We leren ze communicatiemethodes om om te gaan met de situatie en deze beter te accepteren”

Wat zijn de positieve resultaten?

“We zien vooral onmachtige ouders veranderen in ouders die weten hoe ze ermee om moeten gaan”, aldus Tiny.”Ze laten ons weten hoe de onderlinge verstandhouding in hun gezin verbeterd is. Maar daarnaast zien we ook dat ze meer begrijpen van hoe de hulpverlening in elkaar steekt en hoe ze zich daar het beste toe kunnen verhouden.”

Wat willen jullie behandelaren meegeven over Stichting Naastentraining?

“Wijs mensen op de naastentraining en besef dat wij onszelf opstellen als bondgenoten van behandelaren. We zijn er voor ondersteuning en zullen nooit behandelaren tegenspreken. Ons werk maakt het hopelijk, maar dat weten we eigenlijk zeker, de behandelaar mogelijk om hun werk effectiever te doen. Wij zorgen ervoor dat de familie beter begrijpt wat er aan de hand is en hoe ze kunnen bijdragen. We zijn bondgenoten van de cliënt, familie, maar zeker ook behandelaren.”

Meer informatie?

Stichting Naastentraining biedt gratis, professionele individuele training en coaching, in Engels en Nederlands, via Zoom. Wil je meer weten over wat zij voor jou kunnen betekenen? Neem dan een kijkje op www.naastentraining.nl/.

Een gesprek beginnen kan soms moeilijk zijn, zeker als het gaat over hoe je je echt voelt. Je zit al een tijd niet lekker in je vel vanwege iets moeilijks wat je hebt meegemaakt, of door stress op het werk of in je relatie. Of misschien weet je niet waardoor het komt en weet je alleen dat het niet goed met je gaat. Je besluit ermee aan de slag te gaan en stapt naar een psycholoog. Supergoed! Maar hoe deel je dit met je omgeving? 

Zelfreflectie als stap 1

Om het gesprek met een ander aan te gaan is het belangrijk om te reflecteren op jezelf. Meer kennis over hoe het echt met je gaat, zorgt ervoor dat je beter overbrengt wat je echt wilt zeggen. Vraag jezelf eens hoe het met je gaat: wat voel je? Waardoor ben je geraakt? Waarom heb jij dit gesprek nodig? Wat betekenen deze signalen voor je?

Zoek iemand op die je vertrouwt

Kies iemand uit je omgeving die je vertrouwt en bij wie je, je al op je gemak voelt. Dit kan je partner of een familielid zijn. Maar soms voel je ook een connectie met iemand die misschien iets verder van je afstaat. Een collega of een sportmaatje. Jij hebt de leiding en mag zelf kiezen met wie je wat deelt.

Laat jezelf zien

Zeg wat je denkt, voelt, vindt hoe het is. Je mag jezelf laten zien. Je hoeft je niet druk te maken over de juiste woorden. We communiceren naast verbaal ook non-verbaal. Dit moet in overeenstemming zijn met elkaar. Bijvoorbeeld: Je vertelt dat je je niet goed voelt, maar lacht het vervolgens weg,- dit kan zorgen voor verwarring of onbegrip in het gesprek. 

Neem ruimte en tijd

Jezelf open en kwetsbaar opstellen is lastig. Gun jezelf de tijd en ruimte in het gesprek. Geef aan dat je het moeilijk vindt om dit te vertellen. Kom je niet goed uit je woorden? Benoem dit: “ik vind het lastig om mezelf precies uit te drukken”. Weet je even niet hoe je verder moet met je verhaal? Leg uit dat je even tijd nodig hebt om je gedachten te ordenen. 

Geef aan wat je van de ander verwacht

Nu jullie een open een fijn gesprek hebben, is het ook een mooi moment om aan te geven waar jij behoefte aan hebt. Je kan bijvoorbeeld om advies of hulp vragen. Maar ook aangeven dat je het nodig hebt dat iemand enkel naar je luistert. Het kan ook zijn dat je iemand op de hoogte wilde stellen omdat je het fijn vindt dat hij/zij af en toe vraagt hoe het met je je gaat, iets leuks met je gaat doen of misschien is meegaat naar een sessie. 

De eerste stap is gezet

Je hebt het gesprek gevoerd, goed bezig. Nu is het de kunst om het vol te houden. Misschien zal je merken dat nu jij je meer hebt opengesteld, dat de ander dit ook durft. Dit is meestal fijn, je voelt je meer in verbinding staan met de ander. Dus probeer vaker met elkaar in gesprek te gaan, hou elkaar op de hoogte. Gewoon zo open en eerlijk mogelijk.

Een burn-out is op zichzelf staand al zwaar en uitputtend genoeg. Maar het hebben van een burn-out en kinderen is al helemaal slopend. Terwijl jij bezig bent met herstellen, wordt er tegelijkertijd veel gevraagd van jou als ouder. Dit kan jouw herstelproces belemmeren en/of vertragen. Herstellen van een burn-out met kinderen; hoe kun je dit het beste aanpakken? 

Maak duidelijke en concrete afspraken binnen je gezin 

Als je een burn-out hebt is het belangrijk dat je blijft aangeven wat haalbaar voor je is. Het allerbelangrijkste is dat jij niet over je eigen grenzen heen gaat. Misschien is het niet meer haalbaar om de kinderen naar school te brengen en op te halen en/of ook nog voor het avondeten te zorgen. Het is belangrijk om deze taken uit handen te geven, want alleen op deze manier kan jij herstellen. Probeer naar alternatieven te zoeken, zodat iedereen binnen het gezin leert omgaan met de situatie én toch voldoende zorg en aandacht krijgt. 

Het is een tijdelijke situatie

Het is belangrijk om je bewust te zijn van de noodzaak van het schrappen van bepaalde taken. Het is nodig zodat jij kan herstellen. Doe je dit namelijk niet, dan zullen je klachten toenemen. Een helpende gedachte; het feit dat bepaalde taken niet meer door jou uitgevoerd kunnen worden, betekent niet dat dit nooit meer zal kunnen! Onthoud dat dit een tijdelijke situatie is. 

Vraag om hulp in je nabije omgeving 

Een beroep doen op anderen is onvermijdelijk als je wil herstellen van je burn-out. Van nature wil je waarschijnlijk alle zorg op je nemen en wil je zoveel mogelijk tijd doorbrengen met je gezin.  Maar wat je dan bereikt kan je vergelijken met dweilen met de kraan open. Wellicht kunnen buren, schoonouders, opvang, vrienden en/of vriendinnen bijspringen. Alle beetjes helpen. Vraag jezelf af: als het een omgekeerde situatie was en iemand uit jouw nabije omgeving was burn-out geraakt, wat zou je dan doen? Een handje helpen waarschijnlijk! 

Communiceer (als dit mogelijk is) met je kinderen

Ondanks dat je kinderen misschien te jong zijn om de situatie te begrijpen, is het belangrijk dat je met ze communiceert. Leg uit waarom je meer rust neemt of leg uit waarom ze je misschien vaker verdrietig zien. Probeer vooral de voordelen van rust nemen te benoemen. “Als ik wat eerder naar bed ga zal ik vrolijker zijn de volgende dag, zullen we er met zijn allen voor zorgen dat we lekker slapen vannacht?”, of “Als ik jullie vertel hoe ik mij voel, voel ik mij daarna beter en blijer!”. 

Plan!

Reserveer een momentje waarin je heel gericht aandacht aan je kind(eren) geeft. Doe iets waarvan jij zeker weet dat je daarmee binnen je grenzen blijft. Misschien kan je iets voorlezen uit het lievelingsboek, samen iets tekenen/schilderen of samen een (korte) wandeling te maken. Op deze manier weten je kinderen dat er niets veranderd aan de plezierige activiteiten. De afstand die je -misschien- voelt tussen jou en je kinderen kun je doorbreken door elke dag een klein momentje met ze door te brengen. Dit is zo waardevol! Het maakt jouw kinderen bijvoorbeeld niet zo zeer uit wie ze naar sport of school brengt, het gaat hen juist om de momenten waarin er écht contact gemaakt wordt. Probeer je dit te bedenken op de momenten dat het schuldgevoel je bekruipt, wanneer jij ze bijvoorbeeld niet naar sport/school brengt. 

Tip: plan deze quality time momentjes in binnen NiceDay! Download de app hier.

Hulp

Ben je op zoek naar hulp voor jouw burn-out, of wil je graag meer informatie over de mogelijkheden van hulp via NiceDay? Klik dan hier.

Als ouder is het gezinsleven een van de meest intensieve periodes in je leven. Waar je vroeger kon balen van de wekker die om 7 uur gaat, ben je met een gezin blij wanneer je pas om 7 uur wakker bent. Sterker nog, heb je een paar uur aaneengesloten kunnen slapen, dan ben je een gelukkig mens. Overdag werk je, maar ben je ook bezig met brood smeren, kruimels stofzuigen, speelgoed opruimen en –a never ending story– de was. Een wandeling naar de supermarkt kan al voelen als een fantastisch momentje voor jezelf. Toch is het belangrijk dat je, ook in een druk gezin, tijd vrij maakt voor jezelf. Maar hoe vind je balans tussen jezelf en je gezin?

Bewegen, slapen en eten

Een belangrijke basis voor iedereen in het leven is: bewegen, eten en slapen. Met name wanneer je een intensief leven hebt, is het extra belangrijk om je fit te voelen! 

  • Bewegen. Je kunt je fit voelen door voldoende te bewegen en te sporten. Zoek een sport waar je plezier uit haalt en plan een aantal vaste momenten per week in. Heb je het idee dat je geen tijd hebt? Er is altijd tijd. Als je een partner hebt, kun je elkaar afwisselen met de kinderen naar bed brengen en sporten, je kunt de wekker een uur eerder zetten en je kunt een oppas regelen. Het is het waard want bewegen is belangrijk! Lees meer over bewegen.
  • Eten. Om te zorgen dat je gezond en gevarieerd eet, kan je het een en ander plannen en bijv. weekboodschappen te doen. Een goede voorbereiding is het halve werk. Neem een moment in het weekend om wat leuke recepten op te zoeken. Lees meer over gezonde voeding.
  • Slapen. Dit kan een uitdaging zijn met kleine kinderen. Toch heb je een aantal dingen zelf in de hand. Ga bijvoorbeeld zo veel mogelijk op tijd naar bed (minder Netflix). Ook voldoende beweging zorgt voor een betere nachtrust. Lees meer tips over slapen

Blijf op jezelf focussen

Naast een sterke basis, is het goed om op jezelf te blijven focussen. Een gezin vraagt een groot deel van je aandacht. Plan daarom bewust momenten voor jezelf in. Toen ik de wereld rondvloog als stewardess, waren deze momenten in mijn werk geïntegreerd. Vliegende collega’s met kinderen waren het hier altijd over eens: de momenten voor jezelf “op bestemming” zijn heerlijk! Een moment om op jezelf te focussen, in welke vorm dan ook, doorbreekt de sleur en geeft je energie. Het geeft je de rust en ruimte om over jezelf te blijven nadenken. Belangrijk is dat, wanneer je samen met je partner voor de kinderen zorgt, jullie beiden tijd voor jezelf nemen en je elkaar aanmoedigt om dit te doen.

Prioriteiten stellen

Bedenk voor jezelf wat je belangrijk vindt. Je hebt weinig tijd, dus waar liggen jouw prioriteiten? Denk aan werk, opleiding, sport, vrienden en vakantie. Zo stel je jouw prioriteiten:

  • Maak een lijst met activiteiten die je graag wil doen. 
  • Wanneer je samen met je partner bent, kun je beide een lijst maken van dingen die jullie belangrijk vinden om te doen. Steun, motiveer en moedig elkaar hierin aan!
  • Blijf ook samen leuke dingen ondernemen zoals een nachtje weg, avondje uit eten of samen met vrienden afspreken.
  • Een goede planning is alles, hiermee voorkom je dat het “erbij inschiet”. 

Oppas

Schakel hulp in, dat kan je goed gebruiken! Zowel wanneer je dingen met je partner (als je die hebt) of vrienden wilt ondernemen, als wanneer je iets voor jezelf wilt doen. Een gezin is druk, dus elke hulp is welkom.

Schuldgevoelens

Het komt weleens voor dat ouders schuldgevoelens ervaren, wanneer ze iets voor zichzelf doen. Ervaar je schuldgevoelens, dan is het belangrijk om je eerst af te vragen hoe dit komt. Schuldgevoelens zijn vaak aangeleerd door je omgeving (bijv. door opvoeding), of door jezelf opgelegd (bijv. door je eigen normen en waarden). Verder kan je: 

  • jezelf afvragen waarom je je schuldig voelt. Schiet ik tekort als ouder? Doe ik iets verkeerd? 
  • je negatieve gedachten vervangen voor positieve gedachten. In plaats van dat je denkt: “Ik ben een slechte ouder want ik laat mijn gezin in de steek” kan je denken: “Ik ben een fantastische ouder en ik laat mijn kinderen zien wat je uit het leven kunt halen”. 

Tot slot

In de dagelijkse sleur van een druk gezin kan het lijken alsof je nergens meer tijd voor hebt. Besef je eerst: er is altijd tijd. De vraag is alleen, wat doe jij met die tijd? Een druk leven dwingt je om prioriteiten te stellen en dit kan positief uitwerken. Je gaat na wat je echt belangrijk vindt en hier ga je doelgericht mee aan de slag. 

Tip: je kunt de NiceDay agenda gebruiken om voor jezelf momenten in te plannen. Zorg goed voor jezelf, je gezin, stel prioriteiten en bedenk dat ontspannen ouders voor blije kinderen zorgen! Download de app hier.

Het willen van kinderen of niet, is een vraag waar velen van ons wel eens over nadenken of nagedacht hebben. Zoals bij elke grote keuze die je maakt, zal de beslissing zowel positieve als negatieve kanten hebben. We zijn allemaal verschillend, met verschillende overtuigingen, doelen en waarden. Toch komt het helaas nog steeds vaak voor dat mensen kritiek krijgen op de keuze om geen kinderen te willen. Of jij kinderen wilt of niet, is helemaal aan jou. Maar als je toch te maken krijgt met kritiek op die keuze, hoe ga je daar dan mee om? In deze blog vind je een paar tips die je wellicht kunnen helpen.

Vrouwen

Vaak zijn het vooral vrouwen die veroordeeld worden voor hun keuze om geen kinderen te willen. Vroeger was je sociale waarde en identiteit als vrouw nauw verbonden met het zijn van moeder en het hebben van kinderen. Gelukkig is dat nu niet meer zo erg en heeft de positie van de vrouw de afgelopen jaren stappen in de goede richting gezet. Toch zijn we er nog lang niet, en worden vrouwen nog steeds geconfronteerd met vooroordelen en kritiek wanneer het aankomt op moederschap. Recent onderzoek wijst uit dat sommige studenten het leven van mensen zonder kinderen nog steeds als minder compleet of zelfs immoreel beschouwen!

Dalend geboortecijfer

Ondanks alle kritiek wordt de keuze om geen kinderen te krijgen steeds populairder en dalen de geboortecijfers. Sinds 2008 is het geboortecijfer in de VS met 20% gedaald, en in Nederland is ongeveer 12% van de vrouwen vrijwillig kindvrij! Er zijn veel begrijpelijke redenen voor deze keuze, variërend van het willen focussen op een carrière, de angst om vrijheid te verliezen, de hogere kosten om een ​​kind te krijgen, tot klimaatverandering, overbevolking of de sociale druk die gepaard gaat met het moeder of vader zijn. Motieven kunnen verschillen, maar het principe blijft hetzelfde; dit is een keuze die je maakt voor jezelf en je eigen welzijn. Je hoeft je beslissing aan niemand uit te leggen of te rechtvaardigen!

Omgaan met kritiek

Dus, wat jouw keuze en de redenen hiervoor ook zijn, hier enkele tips die je hopelijk kunnen helpen om te gaan met de kritiek en stevig in je schoenen te blijven staan.

Blijf kalm

Wanneer je je aangevallen voelt, kun je gespannen worden en in de verdedigingsmodus gaan. Dit maakt het moeilijker om te luisteren naar wat een ander zegt. Probeer op momenten als deze rustig en diep adem te halen; dit is een goede manier om jezelf te kalmeren. Als je boos bent, heb je de neiging om kort en snel in te ademen. Door het tegenovergestelde te doen en rustig te blijven ademen, vertel je je lichaam en je hersenen om te kalmeren. Als je meer tijd hebt, kun je ook een ademhalingsoefening of progressieve spierontspanning proberen.

Probeer ze niet te overtuigen

Als je met kritiek te maken krijgt, is het normaal dat je defensief wordt en wilt uitleggen waarom je iets doet of vindt. Hoe meer je de ander probeert te overtuigen, hoe defensiever je begint te klinken. Probeer in plaats daarvan rustig en beleefd uit te leggen dat dit jouw eigen keuze is. Je hoeft de reden voor jouw persoonlijke keuze niet te rechtvaardigen!

Wil je jouw motivatie voor je keuze toch graag bespreken? Wacht dan tot een later moment. De kans is groot dat de situatie dan wat is afgekoeld, je beter begrepen en gehoord wordt en je niet defensief overkomt.

Herinner jezelf aan de redenen waarom je deze beslissing hebt genomen

Neem de tijd om na te denken en schrijf op waarom je deze keuze hebt gemaakt. Dit geeft je het vertrouwen om met de kritiek om te gaan, zonder aan je eigen beslissing en eigenwaarde te twijfelen. Mensen proberen je misschien minder of slecht te laten voelen, maar als je zeker bent van je eigen principes kunnen ze het alleen maar proberen!

Maak contact met anderen

Besef dat je niet de enige bent met deze ervaring. Omring jezelf met mensen die je begrijpen of die zelf een soortgelijke keuze hebben gemaakt. Door steun en empathie bij andere te zoeken, kun je de kritiek achter je laten.

Hulp

Het maken van belangrijke levenskeuzes kan heel moeilijk zijn, en kritiek en vooroordelen over deze keuzes maken het er niet makkelijker op. Als je het moeilijk hebt en ondersteuning zoekt, twijfel dan niet om professionele hulp in te schakelen. Wil je meer weten over hulp via NiceDay? Klik dan hier voor meer informatie.

Familie; de vrienden die je niet kiest. In hoeverre we omgaan met familie is afhankelijk van onze cultuur en is per persoon verschillend. Je kent waarschijnlijk wel iemand die erg close is met zijn of haar familie en hen wekelijks ziet. Ook ken je waarschijnlijk iemand die niet zo hecht is met zijn of haar familie, of zelfs met ze heeft gebroken. Maar wat is het belang van een goede familieband? En wat voor effect heeft het op je (mentale) gezondheid? We leggen het je uit!

Emotionele steun

Je familie ken je al je hele leven en dat geeft een vertrouwd gevoel. Je emoties en gevoelens bespreken kan daarom makkelijker zijn met je familie. Uit onderzoek blijkt dat 60% van de mensen hun familie nodig heeft voor emotionele steun. Ook denkt 68% van de mensen dat hun familie hen nodig heeft voor emotionele steun. Voornamelijk het contact tussen broers en zussen is hecht: 30% belt eerst zijn of haar broer of zus in een noodgeval. Uit een onderzoek onder 83-jarigen blijkt zelfs dat broers en zussen belangrijker zijn voor mentale gezondheid dan vrienden of kinderen! 

Maar als je geen goede relatie hebt met je familie, is dat geen probleem voor de rest van je leven. Deze negatieve ervaringen kun je namelijk compenseren door het ontwikkelen van je eigen identiteit door bijvoorbeeld je carrière, relatie of ouderschap (Happify, n.b.).

Spanning

Maar het hebben van een hechte relatie met je familie betekent niet per se dat dit een goede relatie is. Families kunnen voor flink wat spanning zorgen! Tijdens je opvoeding heb je normen en waarden meegekregen van je ouders, maar dankzij eigen ervaringen ontwikkel je je eigen identiteit en ben je wellicht anders tegen dingen aan gaan kijken. Hierdoor kan er spanning ontstaan tussen jou en je familie naarmate je ouder wordt.

Hieronder vind je een aantal tips om spanning tussen jou en je familie te verminderen of te voorkomen:

1. Stel duidelijke grenzen

Dit betekent natuurlijk niet dat je een boekje met ‘regels’ aan je familie moet voorleggen. Wel is het goed om voor jezelf duidelijk te hebben wat je grenzen zijn, zodat je weet hoe je moet reageren wanneer er een situatie voordoet waar je je niet goed bij voelt.

2. Luister

Het is heel aantrekkelijk om de ander te ontbreken wanneer je iets hoort waar je het niet mee eens bent, maar het draagt niet bij aan een goed gesprek. Een goed gesprek kan spanning ontladen, ongeacht de inhoud van het gesprek. Probeer dus te luisteren, geef geen ongevraagd advies en accepteer elkaars keuzes!

3. Stel geen verwachtingen op

Een hechte familie brengt sociale druk met zich mee. Vaak verwachten familieleden veel dingen van elkaar. Probeer dit niet te doen! Je wil zelf ook je eigen keuzes kunnen maken, dus laat de ander dat ook doen. Sta achter de keuzes van je familieleden, ook al ben je er niet mee eens.

Family – like branches on the tree. They will grow in different directions, but their roots remain the same.

Sorry zeggen

Sorry zeggen of juist iemand vergeven, is moeilijker dan het lijkt. Het is dan ook iets wat in families vaak niet of te weinig gedaan wordt. Leer daar mee omgaan. Weet dat ze van je houden en dat ze het waarschijnlijk niet zo bedoelde. Probeer je eigen verantwoordelijkheid te nemen en niet in de situatie te blijven hangen.

Heb jij een slechte relatie met je ouders, maar wil je hier iets aan doen? Lees dan eens deze blog waarin psycholoog Wouter tips geeft over hoe je de relatie kunt verbeteren of er beter mee om kunt gaan.

De relatie met ouders is een interessante; het zijn de eerste mensen waarmee je een band opbouwt na je geboorte. Deze relatie wordt door de jaren heen flink beïnvloed. Denk aan een veilige en vertrouwde hechting in de kindertijd, maar ook de puberteit speelt een gigantische rol in het leggen van een goede basis. Het hebben van een slechte relatie met je ouders kan dus ook erg vervelend zijn, en een grote invloed hebben op de rest van je leven. Waarom kan die band verslechteren en hoe ga je daarmee om? In deze blog leg ik het je uit!

Verandering in de puberteit

De puberteit is een bijzondere periode met grote veranderingen. Je ervaart gevoelens die je eerder nog niet kende, je krijgt steeds meer regie over je eigen leven en je wordt klaargestoomd voor de grote wereld. Zakgeld, sociale en zelfs romantische relaties, verantwoordelijkheden, alles is nieuw. Je bent nog impulsief en nieuwsgierig en krijgt nieuwe behoeften, zoals zelfstandigheid, autonomie en vrijheid. Deze nieuwe behoeften hebben veranderingen in de relatie met je ouders als gevolg. Zij zijn namelijk niet meer het enige belangrijke in je leven en hierdoor kan er meer afstand ontstaan.

Conflict

Daarnaast zorgt verandering er ook voor dat er nieuwe afspraken moeten komen om in harmonie te kunnen blijven leven. Denk aan latere bedtijden, op tijd thuis zijn of andere belangrijke afspraken. Door deze nieuwe afspraken is de puberteit een kenmerkende periode voor conflicten. Deze conflicten zijn heel normaal en het is gezond als ze worden uitgepraat. Het kan echter averechts werken als ouders bijvoorbeeld minder sterke communicatieve vaardigheden hebben. Ook ingrijpende levensgebeurtenissen als een scheiding hebben een impact op de relatie met je ouders. Het komt vaak voor dat dit het contact met de vader schaadt.

Een betere relatie?

Een minder sterke basis, herhaaldelijke escalerende conflicten, een tekort of juist een overvloed aan aandacht: dit kunnen allemaal redenen zijn dat je niet tevreden bent met de relatie met jouw ouders. Maar, dat betekent niet dat je voor eeuwig zit opgescheept met hoe de relatie nu is! Hieronder kun je een aantal tips vinden die je misschien op andere gedachten brengen:

  • Probeer eens te bedenken wat jou het meest stoort aan de relatie. Is dat bepaald gedrag of een bepaalde eigenschap? Is dat iets uit het verleden? Wat maakt dat je je er zo aan stoort? Kun je het ook in een ander licht bekijken? Is iemand bijvoorbeeld overdreven zorgzaam, omdat diegene denkt dat je het niet zelf kunt? Of omdat jullie elkaar minder vaak zien en diegene graag van betekenis wilt blijven voor jou? Gaf iemand je vroeger onvoldoende aandacht, omdat diegene vond dat je het niet waard bent? Of had diegene persoonlijke moeilijkheden en deed iemand toch zijn best?
  • Vaak weet de ander ook dat de relatie niet perfect is. Jullie delen dus hetzelfde gevoel. Zoals je zelf ook weet kan het best lastig zijn om aan een slechte relatie te werken. Dat geldt dus ook voor je ouders. Kijk eens hoe een ander reageert als jij een poging doet om de relatie te herstellen. Mogelijk stimuleert dat de ander ook tot meer initiatief.
  • Probeer eens iets spontaans te doen. Het hoeft niet lang te zijn, maar een half uurtje samen koffie drinken of 5 minuten bellen kan al veel betekenen voor je relatie. Een relatie kost werk, maar je hoeft niet altijd groots uit te pakken.
  • Mis je gespreksstof op verjaardagen of met kerst? Neem voor de verandering eens een paar spelletjes mee. Naast dat het een leuke actieve manier is om de tijd door te brengen, bouw je spelenderwijs ook aan jullie band.
  • Het heeft tijd nodig om een band op te bouwen, ook een band met een knik erin. Leg jezelf dus niet teveel druk op als het nu niet goed is. Volgend jaar denk je er misschien anders over.