Je hebt vast weleens midden in de nacht wakker gelegen, je gedachten tollen rond vragen die zo groot en complex zijn dat ze bijna onbeantwoordbaar lijken. Vragen als: “Wat is het doel van mijn leven?” of “Wat gebeurt er na de dood?” komen ineens op je af, en voor je het weet slaat de existentiële angst toe. Existentiële angst is een vorm van onrust die zich niet beperkt tot gewone angsten of dagelijkse zorgen; het raakt de kern van ons mens-zijn. In deze blog duiken we dieper in de wereld van existentiële angst – wat het is, waarom het ons treft, en belangrijker nog, hoe we ermee kunnen omgaan. 

Wat is existentiële angst?

Existentiële angst is meer dan een moderne term; het is een concept dat diepe wortels heeft in de geschiedenis van de filosofie. Grote denkers zoals Søren Kierkegaard en Jean-Paul Sartre hebben dit fenomeen uitvoerig onderzocht. Het is een staat van paniek of een gevoel van onrust over grote levensvragen. Mensen met existentiële angst piekeren vaak over de eindigheid van het leven, hun identiteit, zingeving, het maken van keuzes en het gebrek aan verbinding met anderen.

Vragen als “Waarom zijn we hier?”, “Wat is de betekenis van het leven?”, en “Wat is mijn doel?” zijn natuurlijk en terecht, maar kunnen beangstigend zijn als er geen duidelijk antwoord op lijkt te zijn. Je bent zeker niet de enige die zich zo voelt!

Kenmerken existentiële angst

Existentiële angst gaat verder dan alleen mentale symptomen. Je kunt fysieke klachten zoals hartkloppingen, een knoop in je maag of zelfs lichte misselijkheid ervaren. Je voelt een intens gevoel van eenzaamheid en wordt geconfronteerd met de sterfelijkheid en eindigheid van je eigen bestaan. Het lijkt alsof het leven geen vastgestelde, bovennatuurlijke betekenis of doel heeft.

Iedereen filosofeert

Van academici tot kinderen, Door de eeuwen heen zijn er talloze boeken, religies en wetenschappelijke stromingen ontstaan als antwoord op existentiële vragen. Ze inspireren kunst, muziek en literatuur en vormen een belangrijk deel van onze samenleving.

Omgaan met existentiële angst

Existentiële vragen zijn nodig. Ze helpen je om je eigen zingeving te vinden en om je eigen doelen te stellen. Echter, soms kan het nog geen antwoord hebben op deze vragen erg beangstigend zijn. Het is normaal om met deze vragen te worstelen, en het is oké om hulp te zoeken.

Existentiële angst wordt soms veroorzaakt door een belangrijke gebeurtenis of verandering in je leven. Sommige gedachten kunnen dan erg zwaar aanvoelen. Bij het omgaan met existentiële angst is het belangrijk om deel te nemen aan activiteiten die je in het huidige moment aarden, je helpen onderzekerheid te accepteren en je doelen duidelijk te maken.

Voorbeeld van activiteiten:

• Spendeer tijd in de natuur.
• Praat met vrienden en familie.
• Mediteer en oefen aardingstechnieken.
• Houd een dagboek bij over je persoonlijke doelen. 
• Verdiep je in verschillende culturen, religies, filosofen en wetenschappers.

Conclusie

Omgaan met existentiële angst is niet gemakkelijk, maar het kan verlichtend zijn om te weten dat je niet alleen bent. Soms zijn er geen pasklare antwoorden, en dat is oké. 

De beste manier om zin in het leven te vinden, is misschien door je eigen zin te creëren, door dingen te doen die je vrede brengen en je gevoel van verbondenheid met de wereld om je heen vergroten.

Neem rust wanneer je overweldigd raakt om overal betekenis aan te geven. Breng jezelf naar het huidige moment.

Als je zo overweldigd raakt dat het je belemmert in je dagelijks leven, aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken.

Deze blog is geschreven door Thubble en maakt deel uit van een blogreeks rondom “thubbelen”.  Een nieuw werkwoord wat betekent: even inchecken en doen wat belangrijk is voor jou. Wil je meer soortgelijke blogs lezen? Neem dan een kijkje op de Thubble.Community

Bijna ieder mens kent angst of weerstand voor verandering. Wist je dat deze angst in ernstige vorm zelfs een naam heeft? Namelijk, metathesiofobie. Door veranderingen voelen wij ons vaak onveilig, kwetsbaar of onzeker, terwijl uit onderzoek is gebleken dat veiligheid juist een hele belangrijke basisbehoefte is van de mens. Angst voor verandering is dus helemaal niet zo gek, het maakt ons menselijk. Hoe zit dat het precies met deze angst en hoe kan het ons in de weg zitten? In deze blog vertel ik je er meer over. 

De jas die niet meer past

Verandering is als een oude jas. Je hebt de jas al jaren. Hij zit zo lekker en hij is zo lekker warm. Maar je kunt eigenlijk niet ontkennen dat hij er in de loop der jaren niet op vooruit is gegaan. Hij is eigenlijk niet meer van deze tijd  of toch wat krapjes geworden. Misschien is het ook niet helemaal meer jouw kleur. Toch doe je hem maar niet weg, want stel dat je nooit meer zo’n lekkere jas vindt? De jas draagt ook veel herinneringen met zich mee en voelt als een deel van jou. Op deze manier hechten wij ons aan allerlei jassen die ons eigenlijk niet meer passen. Banen, relaties, woonplaatsen, maar wij hechten ons ook aan problemen en gevoelens. Al voelt de jas niet goed, het voelt tenminste wel vertrouwd. Zolang er nog geen duidelijk beeld bestaat van de nieuwe jas, houden we liever onze oude jas aan.   

Verandering zien als pijn maakt ons angstig?

Er zijn verschillende redenen te noemen waarom wij het lastig vinden om onze “oude jassen” weg te doen. Misschien heb je al eens gehoord van het pijn/plezier-principe. Deze theorie beschrijft twee principes die ons tot bepaald gedrag motiveren; plezier en pijn. Plezier is waar we naar op zoek zijn, wat we willen bereiken. Pijn is wat we met alles proberen te vermijden. Wanneer je bang bent voor verandering koppel je verandering aan pijn en niet-veranderen (ofwel; veiligheid) aan plezier. We kunnen pijn verwachten door:

• verlies (“wat ga ik achterlaten?”, “waar moet/kan/mag ik straks niet meer doen?”), 
• pijn door het proces (“het wordt vast heel zwaar”, “ik kan het niet”, “ik ga falen”, “ik ga mensen teleurstellen”) 
• pijn door de uitkomst (“waar ga ik eindigen?” “hoe gaat dit eruit zien?”, “ga ik hier gelukkig worden?”). 

Hoe werkt angst in het brein?

Ondanks dat we ons na enige tijd kunnen realiseren dat verandering ons goed zal doen, blijven we toch vaak angstig. Het antwoord is gelegen in het brein. De amygdala is een heel oude hersenstructuur die stamt van voor de prehistorie. Dit deel van de hersenen geeft signalen af wanneer we ons bedreigd voelen. Het zet ons lichaam in de stand van alertheid. Dit kan voelen als boosheid of angst. De amygdala hebben we in het verleden hard nodig gehad, toen er nog veel dreiging was. In de huidige maatschappij zijn er echter veel minder dreigingen voor de mens. 

Om controle te krijgen over deze angsten gebruiken we ons bewustzijn in de prefrontale cortex. Een hersenstructuur die veel later, dan de amygdala is ontwikkeld. Echter, de amygdala laat zich niet zomaar sturen door deze prefrontale cortex. Dit betekent dat we onze ‘amygdala-impulsen’ niet altijd ‘prefrontaal’ onder controle kunnen krijgen, waardoor we ons angstig blijven voelen. 

Verandering in een prestatiemaatschappij

Angst voor verandering is dus een natuurlijk fenomeen. Het tegenstrijdige is nu dat de huidige maatschappij ons juist grote druk oplegt tot verandering. Waar we voorheen leefden in een commando maatschappij (je luistert naar de baas, houd je aan de regels en klokt je ’s morgens in), leven wij nu in een prestatiemaatschappij. We leggen onszelf werk op, we proberen onszelf zo goed mogelijk te positioneren. Ambitie, efficiëntie en hard werken zijn heilig. Alles staat in het teken van ons werk en persoonlijke ontwikkeling. De maatschappij steunt op individualisering en competitiedrift. Daarnaast zijn er door de digitalisering en mondialisering nog nooit zoveel keuzemogelijkheden geweest als nu. We zijn continue op zoek naar verandering en verbetering en de opties daartoe zijn eindeloos. 

Blijf jezelf

Durf jij in dit nieuwe jaar jouw oude jas weg te doen? Bedenk dan dat enige angst heel normaal is, wees lief voor jezelf, gun jezelf de tijd en laat je niet gek maken door de huidige maatschappij. Blijf bij jezelf!

Voldoende beweging krijgen kan soms lastig zijn. Misschien heb je moeite om het in je drukke agenda te proppen, of om de motivatie te vinden op een koude en regenachtige dag. Het kan vooral moeilijk zijn om de motivatie te vinden om op te staan ​​en actief te worden als je je depressief of somber voelt. Ongeveer één op de vijf Nederlanders krijgt een keer in hun leven te maken met een depressie. Maar, uit verschillende onderzoeken blijkt dat bewegen een positief effect heeft op je humeur. Daarnaast is gebleken dat mensen die regelmatig sporten minder snel last hebben van symptomen van psychische aandoeningen, zoals depressie of angst. 

Bewegen tegen depressie

Veel onderzoeken hebben aangetoond dat lichaamsbeweging een beschermende factor kan zijn tegen depressie. Mensen die regelmatig sporten hebben een kleinere kans om depressief te worden. Studies hebben zelfs aangetoond dat sporten de symptomen van depressie kan verminderen, vergelijkbaar met therapie of antidepressiva!

Maar lichaamsbeweging heeft niet alleen een directe invloed op je humeur. Het kan indirect ook heel goed zijn! Denk aan ​​nieuwe vrienden maken bij je plaatselijke sportteam, frisse lucht inademen en zonlicht op je gezicht tijdens je lunchwandeling, of je stress en angsten wegwerken in de plaatselijke sportschool. Daarnaast voelen mensen die vaker bewegen zich beter over zichzelf. Ze hebben meer zelfvertrouwen en een positiever zelfbeeld, in vergelijking met mensen die weinig bewegen.

Positieve effecten op je lichaam en geest

Natuurlijk is lichaamsbeweging ook goed voor je lichamelijke gezondheid. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat je luchtwegen en bloedsomloop goed functioneren. Het versterkt je immuunsysteem en kan helpen bij het vormen van een goed slaappatroon. Wat je je misschien niet realiseert, is dat lichaamsbeweging ook heel goed is voor je hersenen! Het stimuleert de groei van zenuwcellen in de hersenen, wat vervolgens jouw leervermogen weer verbetert. 

Bovendien is aangetoond dat lichaamsbeweging ontstekingen in het lichaam vermindert. Dit is goed nieuws, want er is steeds meer bewijs dat ontstekingen gepaard gaan met depressie en angst. Ten slotte zijn er aanwijzingen dat lichaamsbeweging neurotransmitters (stofjes in je hersenen) zoals serotonine en endorfine stimuleert, die een positief effect hebben op je stemming en motivatie. Al deze factoren kunnen bijdragen aan het verbeteren van je humeur, motivatie en mentale gezondheid en versterken elkaar op hun beurt. Na een goede training in de zon verbetert je humeur en voel je meer motivatie, waardoor de kans groter wordt dat je weer naar buiten gaat om te sporten! Hierdoor ontstaat een positieve vicieuze cirkel, in plaats van een negatieve.

Maak er een gewoonte van

Het is dus belangrijk om van bewegen een gewoonte te maken. Hoe eerder je er een gewoonte van maakt, hoe sneller je de voordelen zult merken en hoe makkelijker het zal worden. Er zijn aanwijzingen dat zelfs kleine hoeveelheden lichaamsbeweging een verschil kunnen maken, bijvoorbeeld 15 minuten joggen. 

Maar lichaamsbeweging betekent niet alleen spelen voor je plaatselijke sportteam, of regelmatig naar de sportschool gaan. Bewegen kan in vele vormen, ook door bijvoorbeeld huishoudelijke klusjes te doen of naar je werk te fietsen. Het is belangrijk dat je een vorm van bewegen kiest die het beste bij je past. Een sport doen die je leuk vindt, of elke dag bewegen op een manier waar jij plezier uit haalt, maakt het steeds een beetje makkelijker.

Vraag een vriend of daag elkaar uit

Alle soorten lichaamsbeweging lijken een gunstig effect te hebben op je mentale, fysieke en emotionele gezondheid. De voordelen van het toevoegen van beweging aan je dagelijkse routine kunnen dus niet worden onderschat! Heb je moeite om beweging in je drukke agenda te plannen? Het kan helpen om bijvoorbeeld af te spreken met een vriend(in) en samen te sporten. Als je vriend(in) meegaat, kan dat motiverend werken of een stok achter de deur zijn.

Met de NiceDay app kun je zien hoeveel stappen je per dag zet. Zet de stappenteller aan en daag je vrienden, familie of collega’s uit om te zien wie de meeste stappen per dag kan zetten.

En vergeet niet: elke stap is er een!

De kerstdagen komen er weer aan. Alhoewel dat zou moeten zorgen voor geluk en vrede op aarde, zorgt het eigenlijk gewoon voor stress. Drukte in de winkels, geforceerd leuk toen tegen je familieleden en dan hebben we het nog niet eens over het voorbereiden van het kerstdiner. Doe het dit jaar eens anders! We geven je wat tips.

Je familie
Familie die vraagt of je nou al promotie hebt gemaakt op het werk, vraagt waarom je nog steeds single bent en of je nou eindelijk eens een degelijk huis gevonden hebt: het laat je alleen maar rotter voelen. Als je al niet zo lekker in je vel zit, is het niet fijn wanneer je familie het er nog ‘verder inwrijft’. Maar, onthou dat je familieleden het waarschijnlijk goed bedoelen en deze vragen alleen maar stellen ‘omdat het hoort’. Bedenk van te voren wat je gaat antwoorden op deze vragen en kaats de bal terug. Vraag naar de ander en verleg zo de focus van jezelf naar iemand anders.

Kerstcadeaus
Het lijkt elk jaar weer moeilijker te worden, wat geef je kado met Kerst?! Zo veel producten en toch zo weinig keus: we hebben alles al! Toch wil je graag een kleinigheidje geven, om iemand te laten hoe speciaal diegene voor je is. Nog leuker is het om een bon te geven! Je kan zoveel geld uitgeven als je wil, maar ervaringen zijn onbetaalbaar. Ga naar de bioscoop met je vader, high tea’en met je moeder en een weekendje weg met je partner. Leuk voor de ander én leuk voor jezelf!

Het diner
Ben jij dit jaar host van het kerstdiner? Maak het jezelf dan niet al te moeilijk: hou de hoofdmaaltijden simpel en pak uit mijn kleine snacks, zoals kerstbonbons of amuses. Kies voor maaltijden die je eventueel een dag van te voren al kan maken, zoals bijvoorbeeld een soep, groentecurry of kerstcake. Ook zijn er tegenwoordig genoeg kant en klaarmaaltijden te koop, je familie zal niet eens doorhebben dat ze recht uit het schap komen. Doe wat extra inspiratie op via Pinterest.

Ontkom de drukte
Begin alvast met inkopen doen, je kan het maar beter alvast in huis hebben! Webwinkels draaien overuren en de kans dat jij jouw last minute aankopen nog op tijd binnen hebt is klein. Ook raken de winkels langzaam leeg en erger jij je alleen maar aan al de mensen die voor je voeten lopen. Spaar jezelf en denk vooruit, en doe eens gek: waarom koop je niet ook alvast wat spullen voor volgend jaar?

Gelukkig zijn
Kerst brengt zoveel poespas met zich mee, maar waar het uiteindelijk allemaal om draait is gelukkig zijn. Probeer je zorgen aan de kant te zetten en geniet van het moment. Geniet van de mensen om je heen en wees dankbaar voor wat je hebt. Op Kerst staat de wereld even stil.

Lichtpuntjes: soms zijn ze groot, soms zijn ze klein. Je hoeft ze niet te zoeken, je kunt ze ook zijn.

Angsten. Wanneer je hieraan denkt, denk je misschien aan de angst die je voelt in gevaarlijke situaties zoals wanneer je langs een afgrond loopt of wanneer iemand je laat schrikken. Maar angst kan ook voorkomen op momenten dat je helemaal geen levensgevaar loopt. Het kan je belemmeren in je dagelijks leven, je kunt je er verdrietig om voelen of vermijden om de deur uit te gaan. Om angst beter te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te snappen wat er gebeurt wanneer je angstig bent. Daar leg ik je graag wat meer over uit.

Denkpatronen als hulpmiddel

Angst maakt je alert in situaties die je als gevaarlijk inschat en helpt je voor te bereiden op een reactie. Angst gaat gepaard met verschillende lichamelijke reacties zoals misselijkheid, zweten, een verhoogde hartslag en spierspanning. Maar naast fysieke reacties gebeurt er ook iets in je hoofd, er ontstaan vaak automatische denkpatronen. Deze zijn er om je te helpen. Bijvoorbeeld om sneller te kunnen vluchten of een probleem te voorkomen, maar ook om meer gefocust te zijn of beter op te letten.

De andere kant

Wanneer je echter te vaak meegaat in de automatische reacties kan je inschattingsvermogen vertroebeld raken. Denk er bijvoorbeeld aan dat je er nooit achter kunt komen of een honden gevaarlijk is als je altijd automatisch wegrent. Of dat je de grenzen van je baas niet leert kennen als je altijd maar ‘ja’ zegt. In dat geval kunnen denkpatronen averechts werken:

1. Worst case scenario. Als je angstig bent, ga je van het ergste uit. Daar word je voorzichtig van en zo kan de uitkomst alleen maar meevallen. De kans dat deze ramp gebeurt is echter niet zo groot als dat het voelt. Vergeet niet dat er nog andere mogelijkheden zijn.
2. Oplosbaarheid. Angst kan je letterlijk doen verstijven en je het gevoel geven dat je iets ergs overkomt. Hierdoor vergeet of onderschat je je vermogen om een probleem op te lossen. Het komt zelden voor dat er niets meer te doen is als de ramp daadwerkelijk plaatsvindt. Er valt altijd iets te herstellen of op te lossen!
3. Verdraagzaamheid. Omdat je waarschijnlijk liever vervelende situaties voorkomt of uit de weg gaat, kun je gewend raken aan ‘veiligheid’ of comfort. Hierdoor onderschat je je vermogen om een ramp te verdragen of te doorstaan. Vaak voelt het heel erg, maar is het best te verduren als het er op aan komt. Denk bijvoorbeeld eens terug aan de vervelende dingen die je al hebt meegemaakt in je leven. Je staat nog steeds overeind!
4. Verantwoordelijkheid. Stress activeert ons probleemoplossend vermogen om na te denken of en hoe dit voorkomen had kunnen worden. Hierdoor sta je ook stil bij jouw rol in de situatie en kun je jouw verantwoordelijkheid overschatten. Het feit dat jij iets anders had kunnen doen, betekent echter niet dat je het ook anders had moeten doen.

Herken je de denkpatronen bij jezelf wanneer je je angstig voelt? Of ben je je er nog niet van bewust? Misschien lukt het je om hier eens op te letten de volgende keer dat je je angstig voelt en ontdek welke denkpatronen bij jou spelen.

Nieuwe plekken ontdekken, nieuwe mensen leren kennen en nieuwe uitdagingen aangaan. Sommige mensen krijgen er een kick van, maar veel mensen ervaren het als beangstigend; we houden niet zo snel van verandering. Als er toch iets verandert, zijn we het liefst zoveel mogelijk in controle over de situatie. Maar waarom vinden we verandering eigenlijk zo vervelend? Waarom zijn nieuwe dingen zo spannend?

Routine

De mens houdt van routine. Ons leven draait om routine, omdat het zo min mogelijk stress veroorzaakt. Vaste bedtijden, vaste lunchtijden; structuur helpt ons om blind door de dag heen te wandelen. Als je er namelijk niet over na hoeft te denken, kost het je ook minder energie. Daarbij went je lichaam ook aan de prikkels die je op vaste momenten krijgt. Kortom, het leven is makkelijker als je elke dag hetzelfde doet!

Verandering

Het kost tijd en energie om aan een nieuwe situatie te wennen. Je komt voor onverwachtse dingen te staan, zoals nieuwe mensen of nieuwe taken. Het vraagt aanpassings- en reactievermogen. Omdat je niet weet wat je te wachten staat, is de kans dat er iets mis kan gaan voor je gevoel een stuk groter. Daarbij creëren nieuwe situaties een zekere mate van angst; een nieuwe situatie betekent namelijk minder controle. En dat idee geeft spanning!

Worst case scenario

Die spanning die je ervaart, hoort bij een nieuwe situatie. Maar, door deze spanning reageert je lichaam alsof er gevaar op de loer ligt. Dat zorgt ervoor dat je je voorbereidt op het ergste, en je mogelijk gaat piekeren over van alles en nog wat. Omdat jijzelf de enige bent waar je nog controle over hebt, zul je waarschijnlijk van alles op jezelf betrekken: “Maak ik wel de goede keuze? Ben ik wel goed voorbereid? Wat als ik straks iets geks doe? Hoe lang maak ik mezelf nog gek met deze gedachten?!”.

Chill!

In plaats van vooruit te kijken, kijk eens achteruit! Hoe ben je in het verleden omgegaan met nieuwe situaties? En hoe heeft dat uitgepakt? Hoe was je eerste dag op de basisschool, of je eerste maand in de brugklas? Hoe was je eerste baantje, je eerste liefde of je eerste auto? Dat was waarschijnlijk even wennen, maar uiteindelijk is dat goedgekomen. We vergeten namelijk hoe goed we zijn in onszelf aanpassen. En vergeet ook niet dat anderen snappen hoe moeilijk verandering kan voelen. Vraag daarom gerust om een beetje hulp als je het allemaal nog niet zo goed weet. Iedereen zal begrijpen dat jij op je eerste dag nog niet de sterren van de hemel speelt. Dat komt vanzelf!

NiceDay

Merk je dat er een grote verandering aan zit te komen in jouw leven? Gebruik de NiceDay app om een G-schema te vullen, en beschrijf jouw worst case scenario. Lukt het jou om die gedachte uit te dagen met stap 2 en 3?

Heb je veel last van spanning en wil je leren dit los te laten? Bekijk dan eens de blog van Esther, waarin zij uitlegt hoe je gemakkelijk kunt leren om te mediteren.

Het voelen van angst kan een vervelende, ongemakkelijke en soms enge ervaring zijn. Toch heeft het de belangrijke taak om je te beschermen tegen gevaar en is het een emotie die we allemaal van regelmatig voelen. Wat er kan gebeuren, vooral als je lijdt aan een angststoornis zoals paniekstoornis en gegeneraliseerde angststoornis, is dat je angstig wordt of bang wordt voor de angst zelf, waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt. In dit artikel hoop ik deze cyclus duidelijk uit te leggen; hoe de cyclus ontstaat en wat je kunt doen om deze te doorbreken.

Angstreactie

Angst is een normale psychologische en fysieke reactie die mensen hebben bij een mogelijke dreiging. Angst helpt ons om te reageren op mogelijke dreiging en om eventuele schade hiervan te verminderen. 

Fysieke symptomen

Angst en het lichaam dat zich voorbereid om te vechten of te vluchten komen vaak met een aantal kenmerkende fysieke symptomenen:

• hoge hartslag
• zweten
• gespannen voelen
• duizelig of licht in het hoofd voelen
• verhoogde ademhaling of hyperventilatie.

Psychologische en gedragssymptomen

Naast fysieke symptomen zijn er ook psychologische en gedragssymptomen die optreden als gevolg van angst die je helpt om met de dreiging om te gaan:

• Je begint negatief te denken (catastroferen).
• Je maakt je zorgen of piekert over het mogelijke gevaar. Je probeert mogelijke oplossingen te bedenken.
• Je bewaakt en besteedt aandacht aan de potentiële dreiging om elk gevaar te vermijden.
• Je zult proberen de dreiging te beheersen, te verwijderen of te ontvluchten.

Wanneer er een reële dreiging in onze omgeving is, kunnen bovenstaande reacties juist heel nuttig zijn bij het oplossen van problemen of het minimaliseren van het gevaar. Als de dreiging echter de angst zelf is, kunnen deze reacties leiden tot meer slechts dan goeds en kan dat ervoor zorgen dat je vast komt te zitten in een vicieuze cirkel.

Vechten tegen angst

Soms kan het dan gebeuren dat je bang wordt voor de angst zelf; je krijgt angst over je angstsymptomen. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat je angst niet goed begrijpt of omdat je een enge of negatieve ervaring met angst hebt gehad. Of omdat je vaak angst ervaart. Nadat je bijvoorbeeld een paniekaanval hebt gehad, die heel beangstigend en overweldigend kan zijn, kun je angstig worden voor de gevoeelens en symptomen die je ervaarde tijdens de aanval.

Vanaf dan behandelen je hersenen de angst en angstsymptomen als een ‘bedreiging’, met als gevolg dat je hersenen en lichaam daarop gaan reageren:

• Je begint negatief te denken en je zorgen te maken over de angst. Je kunt bijvoorbeeld gedachten hebben als “Ik word gek”, “Wat als ik een hartaanval krijg?”, of “Ik ga de controle verliezen”. Dit zorgt allemaal voor nog meer onrust.
• Je begint de angst te controleren en checkt of je last hebt van de angstsymptomen, waarbij je al jouw aandacht op jouw symptomen richt.
• Je probeert angst te beheersen of weg te werken. Bijvoorbeeld door situaties te vermijden die je angstig maken of door gedrag of rituelen uit te voeren waardoor je je veiliger voelt. Zo leer je niet dat het oké is om angst te ervaren.
• Je gaat piekeren over de oorzaak van de angst en nadenken over alle toekomstige problemen die misschien ontstaan door deze angst.

Helaas besteed je nu zoveel aandacht aan je angst dat deze alleen maar toeneemt. Het versterkt het idee dat de angst een bedreiging is. Je hersenen zullen het dus ook als een bedreiging behandelen, waardoor je vast komt te zitten in een vicieuze cirkel van angst over angst. Je ziet het in het voorbeeld hieronder:

Bron: De vicieuze angst cirkel – Medium.com

Je kunt de cirkel doorbreken!

Om de cirkel te doorbreken, kun je je hersenen aanleren dat angst geen bedreiging is. Dit doe je door de manier waarop je op angst reageert te veranderen. Als je brein angst niet langer als een bedreiging ziet, zal het uiteindelijk wennen aan het gevoel van angst (normale reactie). Dus wat kan je doen?

• Daag je negatieve gedachten over angst uit. Angst zal je niet gek maken en je gaat er ook niet aan dood. Je kunt proberen jezelf gerust te stellen met meer neutrale en realistische gedachten.
• Exposure, exposure, exposure. Door jezelf bloot te stellen aan angst, angstsymptomen of enge situaties leer je uiteindelijk dat angst je geen pijn kan doen en dat de spanning die je voelt uiteindelijk zal afnemen.
• Oefen acceptatie en het loslaten van controle met behulp van Mindfulness. Proberen om angst te beheersen of te vermijden heeft vaak tot gevolg dat het alleen maar erger wordt, vooral op de lange termijn. Het beoefenen van mindfulness kan je helpen om bewust te worden van je negatieve gedachten en emoties zonder te oordelen en deze te ervaren voor wat ze zijn.

Professionele hulp

Ben je zelf bang voor angst, of herken je de bovenstaande vicieuze cirkel? Professionele hulp kan het makkelijker voor je maken om de cyclus te doorbreken en bovenstaande oefeningen te oefenen. Kijk hier voor meer informatie over een behandeling met NiceDay.

Nu we corona enigszins onder controle lijken te hebben, breekt het volgende onvoorstelbare aan; de oorlog in Oekraïne. De oorlogssituatie brengt een bepaalde dreiging met zich mee en over deze dreiging hebben we geen enkele controle. Je weet niet wat je te wachten staat en dit resulteert in onzekerheid en onrust. Omdat niemand je die zekerheid kan geven, is het lastig om los te laten. Dit kan allemaal heel zwaar op je wegen. Je kan het vergelijken met een emmer water die langzaam overloopt. Het is niet vreemd als jij merkt dat jouw emmertje dreigt over te lopen. Gelukkig zijn er verschillende manieren om je emmertje te legen en ik leg je uit hoe! 

Aandacht voor jezelf

In tijden van onzekerheid en stress is het belangrijk goed op jezelf te letten. Onder goed voor jezelf zorgen verstaan we onder andere gezond en gevarieerd eten, voldoende slapen en voldoende bewegen. Als je last hebt van stress maak je het hormoon cortisol aan. Op de korte termijn is cortisol heel handig; het zorgt ervoor dat we kunnen overleven. Maar als je voor een langere periode onder stress en spanning staat, kunnen de hoge cortisolwaarde je uit balans brengen. Door te bewegen maak je allerlei fijne gelukshormonen aan, zoals endorfine. Endorfine gaat de cortisol als het ware tegen, waardoor jij je minder gestresst en opgejaagd zal voelen. Dus, bewegen zorgt voor minder stress!

Ontspanning

Plan naast bewegen vaker ontspanningsmomenten in gedurende dag. Om mentaal en fysiek meer rust te krijgen, kun je enkele ademhalingsoefeningen toepassen. Wanneer je angstig bent, schiet je ademhaling omhoog en daarbij komt er veel adrenaline vrij, wat zorgt voor een opgejaagd gevoel. Wanneer je je ademhaling omlaag brengt, breng je automatisch je lichaam en geest tot rust.

Praat erover

Praten over je gevoelens is ook een manier van zelfzorg. Je hoeft niet alleen rond te blijven lopen met jouw gevoelens en zorgen. Wat er zich momenteel afspeelt, raakt ons allemaal. En omdat het ons allen raakt, sta je er niet alleen in. Mensen zijn sociale dieren en dit betekent dat we elkaar nodig hebben. Zoek daarom iemand op die je vertrouwt en vertel hem/haar wat je bezighoudt. 

Afstand

Weten wat er zich in de wereld afspeelt is belangrijk. Tegelijkertijd is het ook belangrijk om jezelf toe te staan afstand te nemen. Het kijken van het nieuws zorgt namelijk voor stress. Beperk de mate van het nieuws kijken/lezen tot één moment per dag. Selecteer het liefst één betrouwbare bron waaruit je informatie haalt, want er is helaas veel fake news in omloop. Je raad het al, fake news is vaak gericht op sensatie en zullen je angstgevoelens alleen maar versterken. 

Stel ook vast wanneer je het nieuws wil kijken. Probeer het nieuws in ieder geval in de ochtend en in de avond te vermijden. Zo voorkom je een stressvol en mogelijk negatief begin en einde van je dag. Op het moment dat je in de avond nog nieuws kijkt vergroot je de kans dat je dit mee naar bed neemt, waardoor er slaapproblemen kunnen ontstaan. 

Controle

We hebben maar weinig tot geen controle over de situatie in Oekraïne, of andere landen waarin oorlog woed. Dit kan resulteren in gevoelens van machteloosheid. Gelukkig is er wel iets wat je kan doen! Zo kan je deelnemen aan inzamelingsacties voor mensen die Oekraïne ontvlucht zijn of bijvoorbeeld geld doneren aan Giro 555. Op deze manier kan je toch je steentje bijdragen. 

Zoek hulp wanneer nodig

Weet dat het oké is om te voelen wat je voelt. Hopelijk zorgen bovenstaande tips voor enige verlichting. Als je merkt dat je behoefte hebt aan meer, kan je altijd een bezoekje brengen aan je huisarts voor een doorverwijzing naar een psycholoog. Je hoeft het namelijk niet alleen te doen! 

De hele dag racen er gedachten door je hoofd. Wat je ook doet, je gedachten volgen je overal en hebben overal wat over te zeggen. Neem even de tijd voor jezelf of loop een blokje om en je merkt gelijk dat je gedachten constant iets te zeggen hebben. Ze oordelen over jezelf en anderen, vertellen je wat er gebeurt en vervolgens wat je moet doen. Als je sterk wordt beïnvloed door je gedachten, of ze altijd als waarheid beschouwt, kunnen deze gedachten overweldigend worden en zelfs je geestelijke gezondheid beïnvloeden. Dit kan bijvoorbeeld angst of depressie veroorzaken of verergeren. Door je gedachten onschadelijk te maken, of te defuseren, kun je de impact die ze op je hebben verminderen. Hieronder leg ik je uit wat defusie is en hoe jij het kunt oefenen.

Defusie

Het versmelten met je gedachten is wanneer je het verschil tussen jezelf en je gedachten niet ziet. Je neemt je gedachten voor aan voor realiteit en vindt het moeilijk om dingen van een andere kant te bekijken.

Het defuseren van gedachten is een concept van ACT (Acceptance and Commitment Therapy). Het betekent afstand creëren tussen jezelf en je gedachten en leren los te komen van gedachten, herinneringen en ideeën. In plaats van de wereld altijd door of vanuit je gedachten te bekijken, kijk je naar je gedachten. In plaats van je gedachten jou te laten beheersen, zie je ze voor wta ze zijn; niets meer dan woorden of beelden in je hoofd.

Stress

Vaak zijn je gedachten heel nuttig en helpen ze je om problemen op te lossen, of je te beschermen tegen gevaar. Het is dus ook niet gek dat ze zo’n belangrijke en invloedrijke functie hebben in je leven. Maar, soms zijn ze niet zo nuttig en veroorzaken ze juist onnodig stress. Denk bijvoorbeeld aan angstige gedachten die je kunt hebben in voordat je iets gaat doen wat je nerveus maakt, zoals: “ik ga mezelf voor schut zetten”. Of bij een gedachte die je kunt hebben nadat je een fout hebt gemaakt: “ik ben zo dom”. Door gedachten te herkennen voor wat ze zijn en er afstand van te nemen, kun je er vervolgens op reageren. Je kunt dan vaststellen of deze gedachten nuttig of realistisch zijn.

Bekijk jezelf eens als de lucht en je gedachten als wolken die voorbij trekken, of als veranderingen in het weer of klimaat. Merk op hoe je gedachten voorbij drijven, net als wolken. Sommigen bewegen sneller dan anderen en ze kunnen verschillende maten en vormen aannemen, maar de lucht blijft altijd hetzelfde op de achtergrond.

Defusie beoefenen

Nu denk je misschien: “dat is makkelijker gezegd dan gedaan!”. Toch zijn er een paar kleine oefeningen die je elke dag in kunt doen om je te helpen jouw gedachten te defuseren. Onthoud dat dit in het begin misschien moeilijk is, maar als je regelmatig oefent zal dit natuurlijk aanvoelen en wordt het makkelijker om toe te passen in je dagelijkse leven.

• Neem regelmatig even de tijd om een ​​stap terug te doen. Sta stil bij je gedachten en vraag jezelf af of die gedachte behulpzaam is. Helpt deze gedachte bij de situatie waarin ik mij bevindt? Welk gevoel geeft deze gedachte mij?
• Probeer een gedachte die je van streek maakt hardop uit te spreken. Je kunt het oefenen door het met een gek stemmetje uit te spreken, of je voor te doen als iemand die beroemd is. Je kunt zelfs proberen het te zingen! Hoe voelt het om je gedachten zo te horen? Welke impact heeft het op je?
• Oefen Mindfulness. Mindfulness verwijst naar in het ‘nu’ zijn en te observeren zonder oordeel. Regelmatig mindfulness beoefenen kan je helpen je gedachten te defusereb. Hier lees je meer over mindfulness en kun je zoeken naar een oefening die het beste bij je past. Headspace heeft ook veel handige oefeningen.

Nog niet helemaal duidelijk wat dit precies inhoudt? Deze video legt het concept van defuseren uit met behulp van een Sushi Trein!

Mentale ziektes lijken misschien een ver van je bed show, maar komen vaker voor dan je denkt. Onder mentale ziektes verstaan we bijvoorbeeld een depressie, angststoornis, verslaving of eetstoornis. Voor iemand in een rolstoel houd je de deur open, maar dit soort ziektes kun je meestal niet aan de buitenkant zien. Een mentale ziekte gaat vaak hand in hand gaat met een afgenomen kwaliteit van leven; je kan en wil minder doen. De dagelijkse dingen gaan je moeilijker af en de motivatie om dingen te ondernemen is soms niet of minder aanwezig. Als gevolg zie je dat mensen zich terugtrekken en isoleren. 

Mentale ziektes hebben een enorme invloed op iemands leven, dat is een feit. Maar betekent dit ook dat mensen met een mentale ziekte niets meer kunnen of dat hun leven stilstaat? Nee, verre van! Ook met een mentale ziekte kan je leven. Ik vertel het je graag aan de hand van een aantal tips.  

Tip 1: Wees je elke dag weer bewust van de drie basiselementen

Slaap, voeding en beweging zijn de drie basiselementen van het dagelijks leven. Op het moment dat één element uit balans is, zal je dit gaan merken aan zowel je lichamelijke als je geestelijke gezondheid. Probeer hier dus echt prioriteit van te maken! Ben je niet gewend om hier veel aandacht aan te besteden? Begin dan in kleine stapjes; ga bijvoorbeeld elke dag rond hetzelfde tijdstip slapen en sta elke dag om dezelfde tijd op. Eet drie keer op een dag gezond en gevarieerd en maak elke dag een wandeling (ook al is het 10 minuten!). 

Tip 2: Blijf in contact!

Wanneer je last hebt van mentale ziektes, neig je er misschien naar om jezelf te isoleren en af te sluiten van je omgeving. Je kan het idee hebben dat je je omgeving belast met jouw situatie, of denken dat je mensen om je heen in bescherming neemt door jezelf te isoleren. Maar niets is minder waar! Hoe zou jij ermee omgaan als jouw goede vriend(in) of een familielid een zware tijd doormaakte? Zou jij dan willen dat diegene jou opzoekt, of zou je liever willen dat deze persoon zich terugtrekt en alleen is? Gezelschap kan zoveel teweeg brengen. Mentale ziektes verdwijnen niet op het moment dat je erover spreekt met iemand die je vertrouwt, maar het lucht wel op. Je voelt je gehoord en gesteund; daar gaat het om. 

Het kan ook helpen om contact op te nemen met lotgenoten. Dit zorgt ervoor dat je je begrepen voelt omdat je in contact komt met mensen die hetzelfde doormaken of hebben doorgemaakt als jij. Hierdoor voel je je minder alleen.

Tip 3. Psycho-educatie

Door psycho-educatie te lezen doe je meer informatie op over mentale ziektes en de bijbehorende klachten. Probeer zoveel mogelijk informatie te lezen; hoe meer je weet, hoe beter je jezelf begrijpt. Schrijf eens op wat jouw huidige klachten zijn en wat je herkent vanuit de informatie die je leest. Op de niceday blog zijn verschillende bibliotheken met psycho-educatie te vinden, waarin je kunt lezen over verschillende mentale ziektes. Neem hier gerust een kijkje! 

Tip 4. Vermijd verdovende middelen

Een glas wijn of een jointje voor het slapen gaan; op de korte termijn lijkt het de pijn te verzachten, maar op de lange termijn (of al de volgende dag) voel je je ellendiger dan ooit. Als we het hebben over het drinken van alcohol komt de term “hangxiety” je misschien bekend voor. Bij hangxiety, een combinatie van een hangover (kater) en anxiety (angst), kan je niet alleen last hebben van misselijkheid, maar kan je overvallen worden door angst, overmatig piekeren of zelfs paniekaanvallen. Alcohol en drugs kunnen bestaande psychische problemen versterken (en veroorzaken), dus mijn advies is om er dan ook ver vandaan te blijven. 

Tip 5. Kom uit je hoofd.

Je hebt elke dag zo’n 40.000 gedachten. Zeker als je iemand bent die veel kan piekeren, merk je waarschijnlijk dat de gedachten zich maar blijven opstapelen. Dit zorgt voor onrust. Schrijven is een mooie manier om uit je hoofd te komen. Zet je gedachten op papier en kijk er even vanaf een afstandje naar. Het schrijven zorgt ervoor dat je er vaak letterlijk en figuurlijk vanuit een ander perspectief naar je gedachten of situatie leert kijken. Daarbij lucht schrijven vaak op en is het fijn dat je hetgeen wat je hebt opgeschreven daarna even kan wegleggen. Je kan het dus makkelijker loslaten.

Probeer de tips eens uit en observeer welk effect het heeft op jou. Het is belangrijk om jezelf de tijd te geven om de tips allemaal op je in te laten werken. 

Psychologische hulp

Mocht je merken dat de tips je niet verder helpen en/of mocht je merken dat je situatie verslechterd? Neem dan contact op met jouw huisarts. Hij/zij kijkt graag samen met jou verder. Wil je graag meer weten over een behandeling via NiceDay? Je kunt hiervoor terecht bij verschillende GGZ-instellingen, klik hier voor meer informatie.

Succes!